Οι περισσότεροι έχουμε βρεθεί ή θα βρεθούμε, δυστυχώς, απέναντι στο ερώτημα «ευθανασία ή όχι ακόμα;». Επίσης, αρκετοί έχουμε πάρει ή έχουμε δώσει ως απάντηση «Θα το καταλάβεις όταν έρθει εκείνη η ώρα» ή «Θα στο δείξει ο σκύλος».
Ίσως είναι όμως άλλο ένα ψέμα, άλλος ένας μύθος που συντηρείται ανάμεσα στους φιλόζωους και βγάζει από την δύσκολη θέση όσους αναγκάζονται να δώσουν μια απάντηση. Μπορεί και να μη το καταλάβεις έτσι απλά ή μπορεί και να μη «στο πει ο σκύλος».
Αντιθέτως αυτή η απάντηση δυσκολεύει τον ιδιοκτήτη που βρίσκεται ήδη στην δυσάρεστη κατάσταση να έχει ένα ζώο άρρωστο, ένα ζώο για το οποίο νοιάζεται και του δημιουργεί ενοχές το γεγονός ότι δεν μπορεί να καταλάβει ή ότι δεν κατανοεί τι του λέει ο πολυαγαπημένος του σκύλος.
Τα κατοικίδια, πλέον, ζώα δεν μας «διευκολύνουν» πάντα πεθαίνοντας ήσυχα σε μια γωνιά. Ίσως αυτό να συνέβαινε περισσότερο παλαιότερα, μα τώρα, με την εξέλιξη της κτηνιατρικής και της γενικότερης φροντίδας που μπορούμε να τους παρέχουμε η ζωή τους επιμηκύνεται, παρατείνεται και καταστάσεις δύσκολες ή ανίατες μπορούν να αντιμετωπιστούν και να έχουν έναν μακροχρόνιο «αγώνα» θεραπείας έναντι σε ένα σύντομο τέλος που παλαιότερα είχαν.
Πότε, λοιπόν, είναι η στιγμή να πούμε «Αντίο»;
Το να περιμένουμε πολύ και να αναβάλουμε την ευθανασία διότι δεν αντέχουμε να προχωρήσουμε στην ευθανασία για συναισθηματικούς λόγους, συχνά οδηγεί σε μια αδιέξοδη και ψυχοφθόρα κατάσταση όπου μας κυριεύουν ενοχές και τύψεις για τον περιττό πόνο στον οποίο υποβάλαμε τα ζώα μας. Ίσως είναι μία από τις περιπτώσεις που το λίγο νωρίτερα είναι πολύ καλύτερο από το λίγο αργότερα.
Με το «νωρίτερα», βέβαια, δεν εννοούμε πως αν ο σκύλος φτερνιστεί ή αν χτυπήσει το πόδι του πρέπει να τρέξουμε για ευθανασία!
Να όμως που υπάρχει ένας κατάλογος, μια κλίμακα που μπορεί να μας βοηθήσει στο να πάρουμε την σωστή απόφαση στην, όσο το δυνατόν, σωστότερη στιγμή… Η Κλίμακα Ποιότητας Ζωής που παραθέτουμε παρακάτω:
Κλίμακα Ποιότητας ζωής
Οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτή την «Κλίμακα Ποιότητας Ζωής» για να προσδιορίσουν την επιτυχία που έχει η πορεία μιας θεραπείας κάποιας σοβαρής κατάστασης ή για να δώσουν μια απάντηση στο δύσκολο ερώτημα «ευθανασία ή όχι ακόμη;».
Βαθμολογήστε τους ασθενείς με την κλίμακα 0-10, με το 10 να είναι η ιδανική κατάσταση.
1. ΠΟΝΟΣ - Ο επαρκής έλεγχος του πόνου και της αναπνοής είναι από τις πρωταρχικές ανησυχίες μας. Η δυσκολία στην αναπνοή είναι η κορυφαία ανησυχία μας και κορυφαίο κριτήριο. Είναι ο πόνος του ζώου υπό έλεγχο; Μπορεί το ζώο να αναπνεύσει σωστά; Χρειάζεται υποβοήθηση στην αναπνοή και στην πλήρωση οξυγόνου;
2. ΠΕΙΝΑ – Το ζώο τρέφεται επαρκώς; Βοηθά το τάισμα με το χέρι; Χρειάζεται το ζώο σωλήνα σίτισης;
3. ΕΝΥΔΑΤΩΣΗ – Είναι το ζώο αφυδατωμένο; Για ασθενείς που δεν πίνουν αρκετό νερό, χρησιμοποιείτε υποδορίως υγρά μία ή δύο φορές την ημέρα.
4. ΥΓΙΕΙΝΗ – Το ζώο πρέπει να βουρτσίζεται και να καθαρίζεται καθημερινά, ιδιαίτερα μετά τις κενώσεις. Αποφύγετε τις πληγές και τους τραυματισμούς με μαλακό κρεβάτι ή/και στρώμα και καθαρίζετε τις πληγές.
5. ΕΥΤΥΧΙΑ – Εκφράζει το ζώο χαρά, ενδιαφέρον ή ενθουσιασμό; Είναι το ζώο εκφραστικό και αντιδρά στους οικείους του ή/και τα παιχνίδια του; Φαίνεται θλιμμένο, στρεσαρισμένο, βαριεστημένο, φοβισμένο ή μοναχικό; Μπορεί να μεταφερθεί το κρεβάτι του σε χώρο που να έχει πάντα ενδιαφέρον, κίνηση και εκεί που δραστηριοποιείται η οικογένεια του;
6. ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ – Μπορεί το ζώο να σηκωθεί χωρίς βοήθεια; Χρειάζεται το ζώο πάντοτε κάποια ανθρώπινη ή μηχανική βοήθεια (π.χ. καροτσάκι); Θέλει να βγει βόλτα; Έχει κρίσεις επιληπτικές ή παραπατά; (Κάποιοι ιδιοκτήτες θεωρούν πως η ευθανασία είναι προτιμότερη από τον ακρωτηριασμό κάποιου μέλους, αλλά ένα ζώο με περιορισμένη κινητικότητα μα ακόμα «ζωντανό» και ορεξάτο μπορεί να έχει ποιότητα ζωής αν οι ιδιοκτήτες έχουν την διάθεση να βοηθήσουν).
7. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΚΑΛΕΣ ΜΕΡΕΣ ΑΠΟ ΟΤΙ ΚΑΚΕΣ – Όταν οι κακές μέρες υπερισχύουν αριθμητικά των καλών τότε η ποιότητα ζωής είναι σε κίνδυνο. Όταν ο υγιής δεσμός μεταξύ ζώου και ιδιοκτήτη έχει αρχίσει και κλονίζεται ίσως ο ιδιοκτήτης πρέπει να καταλάβει πως το τέλος πλησιάζει. Η απόφαση για ευθανασία πρέπει να παρθεί όταν το ζώο υποφέρει. Αν το τέλος έρθει ειρηνικά και χωρίς πόνο στο σπίτι, είναι το ιδανικό.
Ένα σύνολο άνω των 35 πόντων στα παραπάνω ερωτήματα σηματοδοτεί μια ανεκτή ποιότητα ζωής όπου η προσπάθειες και οι θεραπείες δεν πρέπει να σταματήσουν.
Η παραπάνω κλίμακα, οι ερωτήσεις και οι διαβαθμίσεις ανήκουν στην Alice Villalobos, DVM, DPNAP, φημισμένη ογκολόγο κτηνίατρο, δημιουργού του “Pawspice” προγραμματος για την ποιότητα ζωής ζώων με ανίατες ασθένειες/καταστάσεις.
Ίσως είναι όμως άλλο ένα ψέμα, άλλος ένας μύθος που συντηρείται ανάμεσα στους φιλόζωους και βγάζει από την δύσκολη θέση όσους αναγκάζονται να δώσουν μια απάντηση. Μπορεί και να μη το καταλάβεις έτσι απλά ή μπορεί και να μη «στο πει ο σκύλος».
Αντιθέτως αυτή η απάντηση δυσκολεύει τον ιδιοκτήτη που βρίσκεται ήδη στην δυσάρεστη κατάσταση να έχει ένα ζώο άρρωστο, ένα ζώο για το οποίο νοιάζεται και του δημιουργεί ενοχές το γεγονός ότι δεν μπορεί να καταλάβει ή ότι δεν κατανοεί τι του λέει ο πολυαγαπημένος του σκύλος.
Τα κατοικίδια, πλέον, ζώα δεν μας «διευκολύνουν» πάντα πεθαίνοντας ήσυχα σε μια γωνιά. Ίσως αυτό να συνέβαινε περισσότερο παλαιότερα, μα τώρα, με την εξέλιξη της κτηνιατρικής και της γενικότερης φροντίδας που μπορούμε να τους παρέχουμε η ζωή τους επιμηκύνεται, παρατείνεται και καταστάσεις δύσκολες ή ανίατες μπορούν να αντιμετωπιστούν και να έχουν έναν μακροχρόνιο «αγώνα» θεραπείας έναντι σε ένα σύντομο τέλος που παλαιότερα είχαν.
Πότε, λοιπόν, είναι η στιγμή να πούμε «Αντίο»;
Το να περιμένουμε πολύ και να αναβάλουμε την ευθανασία διότι δεν αντέχουμε να προχωρήσουμε στην ευθανασία για συναισθηματικούς λόγους, συχνά οδηγεί σε μια αδιέξοδη και ψυχοφθόρα κατάσταση όπου μας κυριεύουν ενοχές και τύψεις για τον περιττό πόνο στον οποίο υποβάλαμε τα ζώα μας. Ίσως είναι μία από τις περιπτώσεις που το λίγο νωρίτερα είναι πολύ καλύτερο από το λίγο αργότερα.
Με το «νωρίτερα», βέβαια, δεν εννοούμε πως αν ο σκύλος φτερνιστεί ή αν χτυπήσει το πόδι του πρέπει να τρέξουμε για ευθανασία!
Να όμως που υπάρχει ένας κατάλογος, μια κλίμακα που μπορεί να μας βοηθήσει στο να πάρουμε την σωστή απόφαση στην, όσο το δυνατόν, σωστότερη στιγμή… Η Κλίμακα Ποιότητας Ζωής που παραθέτουμε παρακάτω:
Κλίμακα Ποιότητας ζωής
Οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτή την «Κλίμακα Ποιότητας Ζωής» για να προσδιορίσουν την επιτυχία που έχει η πορεία μιας θεραπείας κάποιας σοβαρής κατάστασης ή για να δώσουν μια απάντηση στο δύσκολο ερώτημα «ευθανασία ή όχι ακόμη;».
Βαθμολογήστε τους ασθενείς με την κλίμακα 0-10, με το 10 να είναι η ιδανική κατάσταση.
1. ΠΟΝΟΣ - Ο επαρκής έλεγχος του πόνου και της αναπνοής είναι από τις πρωταρχικές ανησυχίες μας. Η δυσκολία στην αναπνοή είναι η κορυφαία ανησυχία μας και κορυφαίο κριτήριο. Είναι ο πόνος του ζώου υπό έλεγχο; Μπορεί το ζώο να αναπνεύσει σωστά; Χρειάζεται υποβοήθηση στην αναπνοή και στην πλήρωση οξυγόνου;
2. ΠΕΙΝΑ – Το ζώο τρέφεται επαρκώς; Βοηθά το τάισμα με το χέρι; Χρειάζεται το ζώο σωλήνα σίτισης;
3. ΕΝΥΔΑΤΩΣΗ – Είναι το ζώο αφυδατωμένο; Για ασθενείς που δεν πίνουν αρκετό νερό, χρησιμοποιείτε υποδορίως υγρά μία ή δύο φορές την ημέρα.
4. ΥΓΙΕΙΝΗ – Το ζώο πρέπει να βουρτσίζεται και να καθαρίζεται καθημερινά, ιδιαίτερα μετά τις κενώσεις. Αποφύγετε τις πληγές και τους τραυματισμούς με μαλακό κρεβάτι ή/και στρώμα και καθαρίζετε τις πληγές.
5. ΕΥΤΥΧΙΑ – Εκφράζει το ζώο χαρά, ενδιαφέρον ή ενθουσιασμό; Είναι το ζώο εκφραστικό και αντιδρά στους οικείους του ή/και τα παιχνίδια του; Φαίνεται θλιμμένο, στρεσαρισμένο, βαριεστημένο, φοβισμένο ή μοναχικό; Μπορεί να μεταφερθεί το κρεβάτι του σε χώρο που να έχει πάντα ενδιαφέρον, κίνηση και εκεί που δραστηριοποιείται η οικογένεια του;
6. ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ – Μπορεί το ζώο να σηκωθεί χωρίς βοήθεια; Χρειάζεται το ζώο πάντοτε κάποια ανθρώπινη ή μηχανική βοήθεια (π.χ. καροτσάκι); Θέλει να βγει βόλτα; Έχει κρίσεις επιληπτικές ή παραπατά; (Κάποιοι ιδιοκτήτες θεωρούν πως η ευθανασία είναι προτιμότερη από τον ακρωτηριασμό κάποιου μέλους, αλλά ένα ζώο με περιορισμένη κινητικότητα μα ακόμα «ζωντανό» και ορεξάτο μπορεί να έχει ποιότητα ζωής αν οι ιδιοκτήτες έχουν την διάθεση να βοηθήσουν).
7. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΚΑΛΕΣ ΜΕΡΕΣ ΑΠΟ ΟΤΙ ΚΑΚΕΣ – Όταν οι κακές μέρες υπερισχύουν αριθμητικά των καλών τότε η ποιότητα ζωής είναι σε κίνδυνο. Όταν ο υγιής δεσμός μεταξύ ζώου και ιδιοκτήτη έχει αρχίσει και κλονίζεται ίσως ο ιδιοκτήτης πρέπει να καταλάβει πως το τέλος πλησιάζει. Η απόφαση για ευθανασία πρέπει να παρθεί όταν το ζώο υποφέρει. Αν το τέλος έρθει ειρηνικά και χωρίς πόνο στο σπίτι, είναι το ιδανικό.
Ένα σύνολο άνω των 35 πόντων στα παραπάνω ερωτήματα σηματοδοτεί μια ανεκτή ποιότητα ζωής όπου η προσπάθειες και οι θεραπείες δεν πρέπει να σταματήσουν.
Η παραπάνω κλίμακα, οι ερωτήσεις και οι διαβαθμίσεις ανήκουν στην Alice Villalobos, DVM, DPNAP, φημισμένη ογκολόγο κτηνίατρο, δημιουργού του “Pawspice” προγραμματος για την ποιότητα ζωής ζώων με ανίατες ασθένειες/καταστάσεις.
