Καλημέρα!
Ζήτησα απο εναν πολύ καλό επιστήμονα και πολύ καλό άνθρωπο επίσης την άποψη του για τη δεμοδήκωση.
Ο συγκεκριμένος άνθρωπος με έχει βοηθήσει αρκετά στο παρελθόν, και τον εμπιστεύομαι απόλυτα.
Είναι ο κύριος Σ.Θ. Χαραλαμπίδης, πρώην καθ/τής, δ/ντής του Εργαστηρίου Παρασιτολογίας και Παρασιτικών Νοσημάτων της Κτηνιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. (
[email protected],
http://users.auth.gr/harala)
Σας παραθέτω το κείμενο του:
ΔΕΜΟΔΗΚΩΣΗ
Σ.Θ.Χαραλαμπίδης
πρώην καθ/τής, δ/ντής του Εργαστηρίου Παρασιτολογίας και Παρασιτικών Νοσημάτων της Κτηνιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. (
[email protected],
http://users.auth.gr/harala)
Η δεμοδήκωση (ή δεμοδηκτική ψώρα) του σκύλου είναι χρόνια παρασίτωση που οφείλεται στο αρθρόποδο (άκαρι) Demodex canis (0,2-0,4 mm). Το παράσιτο αυτό εγκαθίσταται και πολλαπλασιάζεται μέσα στον θύλακα των τριχών και μέσα στους σμηγματογόνους αδένες του δέρματος του σκύλου, του λύκου, της αλεπούς, της γάτας και άλλων σαρκοφάγων ζώων.
Η μόλυνση με το άκαρι γίνεται κατά την περίοδο της γαλουχίας, όταν το κουτάβι έρχεται σε άμεση επαφή με το δέρμα της μολυσμένης μητέρας. Δεν παρατηρείται ενδομητρική μόλυνση των εμβρύων.
Τα ακάρεα εισβάλουν μέσα στον θύλακα των τριχών, όπου γεννούν αυγά, από τα οποία εκκολάπτονται προνύμφες, που εξελίσσονται σε διάστημα 18-24 ημερών σε αρσενικά ή θηλυκά ενήλικα ακάρεα (Εικόνα 1).
Εικόνα 1. Ενήλικο άκαρι Demodex canis.
Αλλοιώσεις και συμπτώματα του νοσήματος εμφανίζονται
στα χείλη, στο ρύγχος, στα βλέφαρα, στο μέτωπο, στα πτερύγια των αυτιών και σε άλλες περιοχές του δέρματος του κουταβιού, που έρχονται σε άμεση επαφή με τους μαστούς της μητέρας.
Τα παράσιτα τρέφονται με κύτταρα και θρεπτικές ουσίες που απομυζούν από τους ιστούς και προκαλούν αρχικά,
εντοπισμένες και πιθανόν αργότερα,
γενικευμένες αλλοιώσεις, όπως τριχόπτωση γύρω από τα μάτια (καταστρέφεται η ρίζα της τρίχας), πάχυνση του δέρματος στο λαιμό, στο στήθος, στην κοιλιά, στην εσωτερική επιφάνεια των ποδιών κ.α., βλατίδες, έντονη πιτυρίδα, ερυθρότητα κ.ά. Περίπου δύο χρόνια μετά τη μόλυνση, είναι δυνατόν να παρατηρηθούν στο σώμα του ζώου σκοτεινόχρωμα υποδόρια οζίδια με διάμετρο 2-10 mm, που περιέχουν μάζες με ακάρεα. Τα οζίδια αυτά, συνήθως επιμολύνονται από μικρόβια και διαπυούνται, ενώ το δέρμα παχύνεται, γίνεται κυανέρυθρο με ήπιο κνησμό, είναι υπεραιμικό, ζεστό με φλύκταινες, σηρίγγια, έλκη και καλύπτεται από πυο-αιματηρό εξίδρωμα με πολλά ακάρεα. Η κατάσταση είναι δυνατόν να εξελιχθεί σε σηψαιμία, καχεξία και θάνατο του ζώου.
Όταν αρχίζουν να λειτουργούν φυσιολογικά οι μηχανισμοί άμυνας του οργανισμού (συνήθως μετά την 1η εβδομάδα της ζωής του κουταβιού), τότε τα ακάρεα αρχίζουν να μειώνονται και τελικά επιβιώνουν μόνον ελάχιστα από αυτά, αλλά για ολόκληρη τη ζωή του ζώου (ακάρεα παρατηρούνται στο 5.4-88.2% των υγιών σκύλων). Μετά την 1η εβδομάδα της ζωής του, το ζώο συνήθως δεν μολύνεται με το παράσιτο.
Η δεμοδήκωση ως νόσημα εμφανίζεται σε ζώα που δεν έχουν ισχυρούς μηχανισμούς άμυνας, όπως κουτάβια ή καχεκτικά ή ανοσοκατεσταλμένα ζώα (η
ανεξέλεγκτη χορήγηση κορτιζόνης ή άλλων ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων αποτελεί επιστημονικό λάθος).
Τα ακάρεα που επιβίωσαν μέσα στον οργανισμό είναι δύσκολο να καταστραφούν, ενώ τα διάφορα σκευάσματα που χρησιμοποιούνται περιορίζουν τις αλλοιώσεις και τα συμπτώματα του νοσήματος, όταν αυτά εμφανίζονται.
Στην γενικευμένη κυρίως δεμοδήκωση αρχικά θεραπεύονται οι μικροβιακές μολύνσεις και επουλώνονται οι πληγές, όταν υπάρχουν αποστήματα, έλκη κ.ά. και μετά, γίνεται η αντιπαρασιτική αγωγή με λουτρά ή ψεκασμούς ή επιχύσεις ή ενσταλάξεις κ.ά. στα ζώα, 1-2 φορές την εβδομάδα για 6-9 εβδομάδες, π.χ. με
πρόσφατο διάλυμα
amitraz 0.025-0.15% (
0.0125% σε κουτάβια ηλικίας όχι κάτω των 4 μηνών) ή με
fipronil (FRONTLINE®, FRONTLINE SPOT ON DOG®, FRONTLINE SPOT ON CAT®, 3-6 ml/kg σ.β.) ή χορηγείται
ivermectin (0.6 mg/kg σ.β./ημέρα, υποδορίως ή από το στόμα, για 2-3 μήνες) ή
milbemycin oxime (INTERCEPTOR®, PROGRAM PLUS®, 0.5-3 mg/kg σ.β./ημέρα από το στόμα, για 2-10 μήνες) ή
moxidectin (CYDECTIN®, 0.2-0.4 mg/kg σ.β., από το στόμα, για πολλές εβδομάδες) κ.ά. Επίσης, χρησιμοποιούνται στα ζώα περιλαίμια με amitraz (PREVENTEF®) κ.ά. (
Προσοχή. Η ivermectin δεν χορηγείται σε Collie, Siberian Husky, Shetland, Old English, Australian κ.ά., καθώς και σε διασταυρώσεις τους, όπως επίσης δεν χορηγείται σε κυνάρια ηλικίας κάτω των 3 μηνών. Επίσης, η ivermectin, η milbemycin και η oxime moxidectin δεν χορηγούνται σε ζώα με διροφιλαρίωση).
Ο έλεγχος του αποτελέσματος της θεραπείας γίνεται με την εξέταση ξεσμάτων δέρματος από το ζώο 2, 4 και 8 εβδομάδες μετά τη λήξη της φαρμακευτικής αγωγής. Όταν το αποτέλεσμα της εξέτασης είναι αρνητικό, η αγωγή θεωρείται επιτυχής. Στην αντίθετη περίπτωση, η φαρμακευτική αγωγή επαναλαμβάνεται με το ίδιο ή με διαφορετικό σκεύασμα.
Πιο αποτελεσματικό μέτρο για να προληφθεί η μόλυνση των ζώων είναι η στείρωση των μολυσμένων θηλυκών (κυρίως όσα είχαν τη γενικευμένη μορφή του νοσήματος). Επίσης, είναι σημαντικό τα ζώα να τρέφονται σωστά και να μη ζουν σε συνθήκες που προκαλούν ανοσοκαταστολή (στρες, κακή διαβίωση, χορήγηση ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων κ.ά.).
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1η ερώτηση: Ο μολυσμένος σκύλος μπορεί να μολύνει άλλα ζώα ή τον άνθρωπο;
Απάντηση: Όχι, επειδή το άκαρι μεταδίδεται μόνον κατά τη διάρκεια της 1ης εβδομάδας της γαλουχίας από το δέρμα της μολυσμένης μητέρας στα κουτάβια. Το Demodex canis δεν αναπτύσσεται στον άνθρωπο.
2η ερώτηση: Τί πρέπει να γίνει με τα
μολυσμένα θηλυκά κουτάβια;
Απάντηση: Όταν το μολυσμένο κουτάβι έχει εντοπισμένη δεμοδήκωση, η οποία μάλιστα με την πάροδο της ηλικίας αυτοπεριορίζεται και αυτοθεραπεύεται χωρίς φαρμακευτική αγωγή, μπορεί μετά την ενηλικίωσή του να χρησιμοποιηθεί στην αναπαραγωγή. Όταν όμως, η δεμοδήκωση είναι γενικευμένη και για τη θεραπεία της χρησιμοποιήθηκαν φάρμακα, τότε το θηλυκό ζώο θα πρέπει να στειρώνεται για να περιορίζεται η εξάπλωση του νοσήματος.
3η ερώτηση: Τί πρέπει να γίνει με τα
μολυσμένα αρσενικά κουτάβια;
Απάντηση: Τα αρσενικά ζώα
ευαίσθητων φυλών στη δεμοδήκωση θα πρέπει στειρώνονται για να περιορίζεται η μόλυνση.
