ο τετανος ειναι μια τυπικη τραυματικη λοιμωξη-νοσος,γνωστη απο την αρχαιοτητα,που μετα την ανακαλυψη της τοξινης του και την ενεργητικη ανοσοποιηση του,πολλοι πιστευαν οτι θα ανηκε πλεον στο παρελθον-ιστορια. παρολα αυτα υπαρχει στην εποχη μας και μαλιστα με μεγαλη θνητοτητα(ανθρωπο)..σε ατομα ανω των 60 ετων-->18 περιστατικα ανα 100.000 κατοικους.
#
stolbiak(Ρωσ),tetanos(Γαλ),tetanus(Αγγ),Starrkrampt(Γερμ) Lock Jaw (κλειδωμενοι σιαγονες)
#
λιγα ιστορικα στοιχεια:
ο τετανος ειναι γνωστος απο την αρχαιοτητα και οι πρωτες αναφορες ειναι απο την Αιγυπτο και την πυραμιδα του Χεοπα,επισης αναφορες του Ιπποκρατη με τον γνωστο του αφορισμο '' καθε νεα ημερα ζωης του ασθενους με αυτη την νοσο,σημαινει οτι παει καλυτερα'' (δικη μου απλη μεταφραση)
αρκετοι επιστημονες(Eckmann κ.α) του 1968-1982 θεωρουν οτι και ο υιος του Ιπποκρατη πεθανε απο τετανο.
Κινεζος ιατρος του (1548) μας δινει συμβουλες-κανονες για την προφυλαξη της νοσου σε νεογεννητο.
η μελετη-εξηγηση της φυσης της λοιμωξης ξεκινησε αργα το (1883)
στο παρελθον ο τετανος ηταν δορυφορος των στρατιωτων.
#
αιτιολογια: (τα σκυλια που ζουν στην υπαιθρο διατρεχουν μεγαλυτερο κινδυνο-ανοιχτη πληγη-κοψιμο,συρματοπλεγμα-καρφια-κοπριες,πληγη απο τροχαιο και επαφη με την ασφαλτο κ.α)
υπευθυνο για τη νοσο ειναι ενα αναεροβιο Gram-θετικο μικροβιο(μπορει να βρεθει σε ολο τον κοσμο-εδαφος,σε περιβαλλον με χαμηλο οξυγονο,στα εντερα διαφορων ζωων,σε τραυματα- νεκρους ιστους μετα απο επεμβασεις,εγκαυματα κ.α),με 2 τοξινες(τετανοσπασμινη-τετανολυσινη) το Clostridium tetani(ιδανικη αναπτυξη σε 35-37 'C,γενικα σε 25-45 'C)
και οι ωριμοι βακιλλοι μετατρεπονται σε σπορια(εξαιρετικα ανθεκτικα στο περιβαλλον-πολλα χρονια,με ικανοτητα πολλαπλασιασμου)
#
παθογενεια:
η μολυνση προκαλειται συνηθως απο την εισοδο σποριων διαμεσου τραυματων και ακολουθει ο πολλαπλασιασμος τους και η παραγωγη τοξινων(ενα απο τα πιο χαρακτηριστικες βιολογικες του ικανοτητες)
η τετανοσπασμινη επιδρα στους υποδοχεις των νευρικων κυτταρων και προκαλει αναστολη της προσυναπτικης μεταδοσης των νευροδιαβιβαστων και ετσι εχουμε την κλινικη εκδηλωση του τετανου,η τοξινη εισερχεται στο νευρικο συστημα.
η προσβολη του αυτονομου νευρικου συστηματος εκδηλωνεται με συμπαθητικοτονια.
#
κλινικη εικονα:
αναλογα την σοβαροτητα (αναλογα τον αριθμο των οργανισμων που θα εισελθουν στο σωμα) του περιστατικου,τα συμπτωματα μπορει να ξεκινησουν σε 2-6 ημερες μετα το τραυμα,4-14(ανθρωπο*)
αρχικα-προδρομικα συμπτωματα(ανθρωπο) υπαρχει μια ανησυχια-αδυναμια,και μια θανατοφοβια
το μερος του τραυματος εχει ενα καψιμο σαν να εχει περασει ηλεκτρικο ρευμα(ακομα και αν το τραυμα ειναι <<καλο>>)
μετα υπαρχει αυξημενος μυικος τονος με δυσκολια στο να ανοιξει το στομα και η δυσκολια στην καταποση,λαρυγγοσπασμο... (τρισμος μασητηρων μυων-trismus,σαρδωνειο γελωτα-risus sardonicus, σπασμοι-οπισθοτονος(αλλα και εμπροσθοτονος)
(το συγκεκριμενο κλινικο συμπτωμα ειχα το <<προνομιο>> να το δω φοιτητης,το 97-98,σε ασθενη ανω των 60 αγροτη απο τραυμα με σκουριασμενη <<τσαπα>> κατι αρκετα σπανιο πλεον*)
ανησυχια-διεγερση-ανορεξια του (ζωου )και αργοτερα το βαδισμα ειναι πιο δυσκολο με δισταγμο και ασυντονιστο,και δυσκαμπτα ακρα.. σαρδωνειος γελωτας(κατεψυγμενο χαμογελο)-και δεν ανοιγει το στομα,ενω τα ακρα ειναι σε εκταση και τεντωμενα,δεν μπορει να μεινει ορθιο και κατακλινεται πλαγιως(sawhorse posture και ''καβαλετο εμφανιση'' σε διαφορα ζωα)
αλλα συμπτωματα:πυρετο,δυσκοιλιοτητα,πονο κατα την ουρηση,σιελορροια,ακαμπτη και σκληρη ουρα,συνεχως ορθια αυτια και δυσκαμπτα,βαθουλωμενα ματια,διατροφικες δυσκολιες,παραλυση,κωμα,ασφυξια,θανατος..
διαταραχες αναπνοης(πλεον με την μηχανικη υποστηριξη) η κυριοτερη αιτια θανατου ειναι η συμμετοχη του αυτονομου νευρικου συστηματος(υπερταση,ταχυκαρδια,αρρυθμιες,υπερπυρεξια,εντονες εφιδρωσεις κ.α)
αλλες μορφες στον ανθρωπο(νεογνικος,κεφαλικος,εντοπισμενος)
η νοσος διαρκει περιπου 2 εβδομαδες.
#
διαγνωση:
κλινικη εικονα(ελαχιστα νοσηματα χρειαζεται να διαφοροδιαγνωσθουν)(μερικες δηλητηριασεις μιμουνται τον τετανο..στρυχνινη-νευροληπτικα φαρμακα,ανταγωνιστες ντοπαμινης,υποασβαιστιαιμικη τετανια)
πληρη φυσικη εξεταση,ιστορικο,πληγες-τραυματα, εργαστηριακες εξετασεις αιμα-ουρα(λευκα-CPK-μυοσφαιρινη στα ουρα,δειγμα ιστολογικο απο το τραυμα και υγρων..)
#
θεραπεια:
εμφαση στην προληψη,περιποιηση τραυματων,καθαρισμος,αντισηψια.
νοσηλεια 3-4 εβδομαδες,κατασταλτικα φαρμαμα,μαλακο κρεβατι,σκοτεινο δωματιο,χωρις θορυβους,αντιμετωπιση αφυδατωσης,σωληνα σιτισης,προσοχη σε κατακλισεις,βοηθεια στην αναπνοη,ουροκαθετηρα,αντιβιοτικα και διαφοροι αλλοι χειρισμοι και συμβουλες κτηνιατρικες..
#
πηγες:
Εσωτερικη Παθολογια Α.Π.Θ Παπαδημητριου,petmd.com,ενα αρθρο του κ.Ροζου (Κτηνιατρου),
veterinarypartner.com/Content.plx?A=2536 (εχει και ενα ενδιαφερον βιντεακι)
#
stolbiak(Ρωσ),tetanos(Γαλ),tetanus(Αγγ),Starrkrampt(Γερμ) Lock Jaw (κλειδωμενοι σιαγονες)
#
λιγα ιστορικα στοιχεια:
ο τετανος ειναι γνωστος απο την αρχαιοτητα και οι πρωτες αναφορες ειναι απο την Αιγυπτο και την πυραμιδα του Χεοπα,επισης αναφορες του Ιπποκρατη με τον γνωστο του αφορισμο '' καθε νεα ημερα ζωης του ασθενους με αυτη την νοσο,σημαινει οτι παει καλυτερα'' (δικη μου απλη μεταφραση)
αρκετοι επιστημονες(Eckmann κ.α) του 1968-1982 θεωρουν οτι και ο υιος του Ιπποκρατη πεθανε απο τετανο.
Κινεζος ιατρος του (1548) μας δινει συμβουλες-κανονες για την προφυλαξη της νοσου σε νεογεννητο.
η μελετη-εξηγηση της φυσης της λοιμωξης ξεκινησε αργα το (1883)
στο παρελθον ο τετανος ηταν δορυφορος των στρατιωτων.
#
αιτιολογια: (τα σκυλια που ζουν στην υπαιθρο διατρεχουν μεγαλυτερο κινδυνο-ανοιχτη πληγη-κοψιμο,συρματοπλεγμα-καρφια-κοπριες,πληγη απο τροχαιο και επαφη με την ασφαλτο κ.α)
υπευθυνο για τη νοσο ειναι ενα αναεροβιο Gram-θετικο μικροβιο(μπορει να βρεθει σε ολο τον κοσμο-εδαφος,σε περιβαλλον με χαμηλο οξυγονο,στα εντερα διαφορων ζωων,σε τραυματα- νεκρους ιστους μετα απο επεμβασεις,εγκαυματα κ.α),με 2 τοξινες(τετανοσπασμινη-τετανολυσινη) το Clostridium tetani(ιδανικη αναπτυξη σε 35-37 'C,γενικα σε 25-45 'C)
και οι ωριμοι βακιλλοι μετατρεπονται σε σπορια(εξαιρετικα ανθεκτικα στο περιβαλλον-πολλα χρονια,με ικανοτητα πολλαπλασιασμου)
#
παθογενεια:
η μολυνση προκαλειται συνηθως απο την εισοδο σποριων διαμεσου τραυματων και ακολουθει ο πολλαπλασιασμος τους και η παραγωγη τοξινων(ενα απο τα πιο χαρακτηριστικες βιολογικες του ικανοτητες)
η τετανοσπασμινη επιδρα στους υποδοχεις των νευρικων κυτταρων και προκαλει αναστολη της προσυναπτικης μεταδοσης των νευροδιαβιβαστων και ετσι εχουμε την κλινικη εκδηλωση του τετανου,η τοξινη εισερχεται στο νευρικο συστημα.
η προσβολη του αυτονομου νευρικου συστηματος εκδηλωνεται με συμπαθητικοτονια.
#
κλινικη εικονα:
αναλογα την σοβαροτητα (αναλογα τον αριθμο των οργανισμων που θα εισελθουν στο σωμα) του περιστατικου,τα συμπτωματα μπορει να ξεκινησουν σε 2-6 ημερες μετα το τραυμα,4-14(ανθρωπο*)
αρχικα-προδρομικα συμπτωματα(ανθρωπο) υπαρχει μια ανησυχια-αδυναμια,και μια θανατοφοβια
το μερος του τραυματος εχει ενα καψιμο σαν να εχει περασει ηλεκτρικο ρευμα(ακομα και αν το τραυμα ειναι <<καλο>>)
μετα υπαρχει αυξημενος μυικος τονος με δυσκολια στο να ανοιξει το στομα και η δυσκολια στην καταποση,λαρυγγοσπασμο... (τρισμος μασητηρων μυων-trismus,σαρδωνειο γελωτα-risus sardonicus, σπασμοι-οπισθοτονος(αλλα και εμπροσθοτονος)
(το συγκεκριμενο κλινικο συμπτωμα ειχα το <<προνομιο>> να το δω φοιτητης,το 97-98,σε ασθενη ανω των 60 αγροτη απο τραυμα με σκουριασμενη <<τσαπα>> κατι αρκετα σπανιο πλεον*)
ανησυχια-διεγερση-ανορεξια του (ζωου )και αργοτερα το βαδισμα ειναι πιο δυσκολο με δισταγμο και ασυντονιστο,και δυσκαμπτα ακρα.. σαρδωνειος γελωτας(κατεψυγμενο χαμογελο)-και δεν ανοιγει το στομα,ενω τα ακρα ειναι σε εκταση και τεντωμενα,δεν μπορει να μεινει ορθιο και κατακλινεται πλαγιως(sawhorse posture και ''καβαλετο εμφανιση'' σε διαφορα ζωα)
αλλα συμπτωματα:πυρετο,δυσκοιλιοτητα,πονο κατα την ουρηση,σιελορροια,ακαμπτη και σκληρη ουρα,συνεχως ορθια αυτια και δυσκαμπτα,βαθουλωμενα ματια,διατροφικες δυσκολιες,παραλυση,κωμα,ασφυξια,θανατος..
διαταραχες αναπνοης(πλεον με την μηχανικη υποστηριξη) η κυριοτερη αιτια θανατου ειναι η συμμετοχη του αυτονομου νευρικου συστηματος(υπερταση,ταχυκαρδια,αρρυθμιες,υπερπυρεξια,εντονες εφιδρωσεις κ.α)
αλλες μορφες στον ανθρωπο(νεογνικος,κεφαλικος,εντοπισμενος)
η νοσος διαρκει περιπου 2 εβδομαδες.
#
διαγνωση:
κλινικη εικονα(ελαχιστα νοσηματα χρειαζεται να διαφοροδιαγνωσθουν)(μερικες δηλητηριασεις μιμουνται τον τετανο..στρυχνινη-νευροληπτικα φαρμακα,ανταγωνιστες ντοπαμινης,υποασβαιστιαιμικη τετανια)
πληρη φυσικη εξεταση,ιστορικο,πληγες-τραυματα, εργαστηριακες εξετασεις αιμα-ουρα(λευκα-CPK-μυοσφαιρινη στα ουρα,δειγμα ιστολογικο απο το τραυμα και υγρων..)
#
θεραπεια:
εμφαση στην προληψη,περιποιηση τραυματων,καθαρισμος,αντισηψια.
νοσηλεια 3-4 εβδομαδες,κατασταλτικα φαρμαμα,μαλακο κρεβατι,σκοτεινο δωματιο,χωρις θορυβους,αντιμετωπιση αφυδατωσης,σωληνα σιτισης,προσοχη σε κατακλισεις,βοηθεια στην αναπνοη,ουροκαθετηρα,αντιβιοτικα και διαφοροι αλλοι χειρισμοι και συμβουλες κτηνιατρικες..
#
πηγες:
Εσωτερικη Παθολογια Α.Π.Θ Παπαδημητριου,petmd.com,ενα αρθρο του κ.Ροζου (Κτηνιατρου),
veterinarypartner.com/Content.plx?A=2536 (εχει και ενα ενδιαφερον βιντεακι)
