Τι είναι εκπαίδευση
- Thread starter ΒασιλικηΖ
- Ημερομηνία δημιουργίας
1. Η διαδικασία μέσα από την οποία ο σκύλος μαθαίνει μια συγκεκριμένη συμπεριφορά ή μια συγκεκριμένη δεξιότητα.
2. Να εκπαιδεύσει τόσο εμένα όσο και τον σκύλο μου ώστε να έχουμε την καλύτερη δυνατή συμβίωση για όσα χρόνια θα είμαστε μαζί.
Χρειάστηκαν λιγότερο από 40 λέξεις για να απαντήσω στα 2 αυτά ερωτήματα, μα έχουν γραφτεί, γράφονται και θα γράφονται χιλιάδες βιβλία, έχουν γίνει άπειρα σεμινάρια, έχουν δημιουργηθεί πολλά βίντεο και εκατομμύρια δημοσιεύσεις άρθρων και σχολίων για να απαντήσουν και να εξηγήσουν τα παραπάνω.
Η εκπαίδευση του σκύλου (και όχι μόνο) είναι ένα ταξίδι που έχει προορισμό τον εκπαιδευμένο σκύλο (μπορεί και όχι). Το πως θα κάνεις αυτό το ταξίδι, τι θα πάρεις μαζί σου, ποιος ο στόχος του ταξιδιού σου, τι θα δεις σε αυτό το ταξίδι, πως θα μεταφράσεις και θα κατανοήσεις αυτά που θα συναντήσεις, τι θα σου μείνει από αυτό το ταξίδι... και πολλά άλλα, έχουν να κάνουν με την πολυπλοκότητα τη δική σου, του χώρου, του χρόνου και του... σκύλου.
Κάτι παρόμοιο και με τις προσδοκίες (μικρές ή μεγάλες) και τις απαιτήσεις που έχει ο καθένας, τόσο από τον εκπαιδευτή όσο και από τον σκύλο του.
Η εκπαίδευση δεν είναι πάντως κάτι που το κάνεις ή δε το κάνεις... Είναι κάτι που υπάρχει, κάτι που γίνεται ούτως ή άλλως. Δηλαδή, ο σκύλος μαθαίνει από εμάς και μαθαίνει και εμάς και προσπαθεί να κάνει την ζωή του ευκολότερη και καλύτερη με τα στοιχεία που παίρνει και με τους στόχους που έχει. Εμείς, πολλές φορές, δεν συνειδητοποιούμε ότι εκπαιδεύουμε και εκπαιδευόμαστε.
Το ίδιο κάνουμε ή πρέπει να κάνουμε κι εμείς (να μαθαίνουμε) και να βρεθούμε σε μια "συμφωνία", μια αρμονία, που κάποιες στιγμές θα είμαστε όλοι ευχαριστημένοι μα κάποιες άλλες ένας από τους δύο θα είναι λιγότερο ευχαριστημένος... Προσωπικά δεν γνωρίζω περιπτώσεις που ο σκύλος κάνει οικειοθελώς πίσω. Δεν είναι τόσο αλτρουιστής.
Εναπόκειται στο δικό μας αίσθημα δικαίου και στον χαρακτήρα μας, λοιπόν, στο πως θα μοιράσουμε την "ευχαρίστηση" και αυτό γίνεται μέσω της εκπαίδευσης που τις περισσότερες φορές είναι απλά η... ζωή, η καθημερινότητα.
2. Να εκπαιδεύσει τόσο εμένα όσο και τον σκύλο μου ώστε να έχουμε την καλύτερη δυνατή συμβίωση για όσα χρόνια θα είμαστε μαζί.
Χρειάστηκαν λιγότερο από 40 λέξεις για να απαντήσω στα 2 αυτά ερωτήματα, μα έχουν γραφτεί, γράφονται και θα γράφονται χιλιάδες βιβλία, έχουν γίνει άπειρα σεμινάρια, έχουν δημιουργηθεί πολλά βίντεο και εκατομμύρια δημοσιεύσεις άρθρων και σχολίων για να απαντήσουν και να εξηγήσουν τα παραπάνω.
Η εκπαίδευση του σκύλου (και όχι μόνο) είναι ένα ταξίδι που έχει προορισμό τον εκπαιδευμένο σκύλο (μπορεί και όχι). Το πως θα κάνεις αυτό το ταξίδι, τι θα πάρεις μαζί σου, ποιος ο στόχος του ταξιδιού σου, τι θα δεις σε αυτό το ταξίδι, πως θα μεταφράσεις και θα κατανοήσεις αυτά που θα συναντήσεις, τι θα σου μείνει από αυτό το ταξίδι... και πολλά άλλα, έχουν να κάνουν με την πολυπλοκότητα τη δική σου, του χώρου, του χρόνου και του... σκύλου.
Κάτι παρόμοιο και με τις προσδοκίες (μικρές ή μεγάλες) και τις απαιτήσεις που έχει ο καθένας, τόσο από τον εκπαιδευτή όσο και από τον σκύλο του.
Η εκπαίδευση δεν είναι πάντως κάτι που το κάνεις ή δε το κάνεις... Είναι κάτι που υπάρχει, κάτι που γίνεται ούτως ή άλλως. Δηλαδή, ο σκύλος μαθαίνει από εμάς και μαθαίνει και εμάς και προσπαθεί να κάνει την ζωή του ευκολότερη και καλύτερη με τα στοιχεία που παίρνει και με τους στόχους που έχει. Εμείς, πολλές φορές, δεν συνειδητοποιούμε ότι εκπαιδεύουμε και εκπαιδευόμαστε.
Το ίδιο κάνουμε ή πρέπει να κάνουμε κι εμείς (να μαθαίνουμε) και να βρεθούμε σε μια "συμφωνία", μια αρμονία, που κάποιες στιγμές θα είμαστε όλοι ευχαριστημένοι μα κάποιες άλλες ένας από τους δύο θα είναι λιγότερο ευχαριστημένος... Προσωπικά δεν γνωρίζω περιπτώσεις που ο σκύλος κάνει οικειοθελώς πίσω. Δεν είναι τόσο αλτρουιστής.
Εναπόκειται στο δικό μας αίσθημα δικαίου και στον χαρακτήρα μας, λοιπόν, στο πως θα μοιράσουμε την "ευχαρίστηση" και αυτό γίνεται μέσω της εκπαίδευσης που τις περισσότερες φορές είναι απλά η... ζωή, η καθημερινότητα.
Εκπαίδευση; Μετάδοση γνώσης, εμπειριών, ανάπτυξη δεξιοτήτων, κλπ.
Στους σκύλους ; Δεν θεωρώ δόκιμη την λέξη. Ο εξαναγκασμός του ζώου να υπακούει στα δικά μας θέλω.
Αν το δούμε και αλλιώς ορισμένοι θεωρούν εκπαιδευμένο τον ελέφαντα ο οποίος αναγκάζεται να εκτελεί τις εντολές του αφέντη.
Κατά βάση αυτός είναι ο στόχος της εκπαίδευσης για όλους, όχι για τους σκύλους μόνο. Φαντάζομαι υπό αυτό το πρίσμα καταπίεση είναι και το 1+1=2... θα μπορούσε να κάνει 24, 3012, κάτι ενδιαφέρον τελοσπάντων και όχι να πνίγει τη δημιουργική φαντασία του καθενός! Η εκπαιδευση θεωρώ ότι είναι η εκμάθηση και υιοθέτηση διαφόρων κανόνων, για μετάδοση γνώσης, δεξιοτήτων κλπ, με απώτερο σκοπό να μπορούμε να συννενοηθούμε και να συνεργαστούμε. Για τα υπόλοιπα, υπάρχει η παιδεία
Θα το ξεκινήσω αλλιώς.
Αυτό που θα ήθελα από έναν σκύλο είναι να μάθει να συμπεριφερεται κατά τρόπο τέτοιο, ώστε να ζούμε εμείς οι άνθρωποι μαζί του αρμονικά.
Άρα για μένα η "εκπαίδευση" είναι κατά βάση η εκμάθηση μιας αποδεκτής (από εμάς τους ανθρώπους) συμπεριφοράς. Μαθαίνω και καθοδηγώ έναν σκύλο να κινείται στον κόσμο μας. Του δείχνω τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται.
Όσον αφορά τον εκπαιδευτή και τι περιμένω από αυτόν, προσωπικά θα ήθελα έναν άνθρωπο που έχει ερευνήσει σε βάθος τα της ψυχολογίας του σκύλου και κατ'επεκταση τους τρόπους με τους οποίους μπορείς να μάθεις σε έναν σκύλο την σωστη συμπεριφορά και να διορθώσεις την κακή συμπεριφορά.
Αυτό που θα ήθελα από έναν σκύλο είναι να μάθει να συμπεριφερεται κατά τρόπο τέτοιο, ώστε να ζούμε εμείς οι άνθρωποι μαζί του αρμονικά.
Άρα για μένα η "εκπαίδευση" είναι κατά βάση η εκμάθηση μιας αποδεκτής (από εμάς τους ανθρώπους) συμπεριφοράς. Μαθαίνω και καθοδηγώ έναν σκύλο να κινείται στον κόσμο μας. Του δείχνω τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται.
Όσον αφορά τον εκπαιδευτή και τι περιμένω από αυτόν, προσωπικά θα ήθελα έναν άνθρωπο που έχει ερευνήσει σε βάθος τα της ψυχολογίας του σκύλου και κατ'επεκταση τους τρόπους με τους οποίους μπορείς να μάθεις σε έναν σκύλο την σωστη συμπεριφορά και να διορθώσεις την κακή συμπεριφορά.
Το δανείζομαι απ' το παραδίπλα θέμα
Αν συμφωνούμε πως αυτό είναι το φυσιολογικό εμείς θέλοντας να περπατά ο σκύλος πειθαρχημένα δίπλα μας απλά τον καταπιέζουμε. Τον εξαναγκάζουμε μιας και εμείς δεν μπορούμε ή δεν θέλουμε να ακολουθήσουμε τον ρυθμό του.Καλωσήρθες circuscat, να χαίρεσαι τον πιτσιρίκο σου!
Όχι, δε θα ηρεμήσει, τουλάχιστον όχι όπως το εννοείς
Σωστό!
Αλλά το ζητούμενο είναι ο τρόπος με τον οποίον ο "εξαναγκασμός" δεν θα φανεί (και δεν θα είναι) κάτι "κακό" αλλά κάτι καλό.
Ένας ελέφαντας πχ σε ένα τσίρκο τρώει το μαστίγωμα της ζωής του προκειμένου να κάνει τούμπες ή να στέκεται στα 2 πίσω πόδια. Αυτό είναι βασανιστήριο. Κάποιοι μπορεί να το πουν και εκπαίδευση.
Από την άλλη, αν δεις τι κάνουν αλλά και ΠΩΣ το κάνουν, θαλάσσιοι ελέφαντες σε ένα πάρκο στην Ολλανδία, θα δεις πως ο τρόπος είναι τέτοιος που, όχι μόνο δεν το βλέπουν ως εξαναγκασμό, αλλά κάνουν από μόνοι τους τούμπες και ο, τι άλλο μπορείς να φανταστείς, προκειμένου να φάνε το ψαράκι που τους πετάνε.
Και στις 2 περιπτώσεις τα ζώα κάνουν αυτό που εμείς θέλουμε.
Αλλά το ζητούμενο είναι ο τρόπος με τον οποίον ο "εξαναγκασμός" δεν θα φανεί (και δεν θα είναι) κάτι "κακό" αλλά κάτι καλό.
Ένας ελέφαντας πχ σε ένα τσίρκο τρώει το μαστίγωμα της ζωής του προκειμένου να κάνει τούμπες ή να στέκεται στα 2 πίσω πόδια. Αυτό είναι βασανιστήριο. Κάποιοι μπορεί να το πουν και εκπαίδευση.
Από την άλλη, αν δεις τι κάνουν αλλά και ΠΩΣ το κάνουν, θαλάσσιοι ελέφαντες σε ένα πάρκο στην Ολλανδία, θα δεις πως ο τρόπος είναι τέτοιος που, όχι μόνο δεν το βλέπουν ως εξαναγκασμό, αλλά κάνουν από μόνοι τους τούμπες και ο, τι άλλο μπορείς να φανταστείς, προκειμένου να φάνε το ψαράκι που τους πετάνε.
Και στις 2 περιπτώσεις τα ζώα κάνουν αυτό που εμείς θέλουμε.
Η εκπαίδευση αυτή καθαυτή είναι η εκμάθηση μιας συγκεκριμένης αντίδρασης σε ένα συγκεκριμένο ερέθισμα... Δεν έχει θετικό η αρνητικό πρόσημο. Μπορώ να του μάθω όταν βλέπει γάτα να του πω "κάτσε" και να κάτσει. Μπορώ να του μάθω όταν βλέπει γάτα να του πω "όρμα" και να ορμήσει. Το ένα είναι εκπαίδευση και το άλλο καταπίεση;
Καταπιέζω τους σκύλους μου ποικιλοτρόπως, ξεκινώντας με το κτητικό "μου"... Η πόρτα του σπιτιού αυτή τη στιγμή είναι κλειστή και οι σκύλοι μέσα. Δεν την άφησα ανοιχτή, δεν έχω πορτάκι σκύλου, δεν πρόκειται να ανοίξω αν αρχίσουν να διαμαρτύρονται μές στη νύχτα... Καμία εντολή, καμία εκπαίδευση. Σκέτη καταπίεση
Καταπιέζω τους σκύλους μου ποικιλοτρόπως, ξεκινώντας με το κτητικό "μου"... Η πόρτα του σπιτιού αυτή τη στιγμή είναι κλειστή και οι σκύλοι μέσα. Δεν την άφησα ανοιχτή, δεν έχω πορτάκι σκύλου, δεν πρόκειται να ανοίξω αν αρχίσουν να διαμαρτύρονται μές στη νύχτα... Καμία εντολή, καμία εκπαίδευση. Σκέτη καταπίεση
Μα αναπόφευκτα η συμβίωση με έναν σκύλο εμπεριέχει την καταπίεση των ορμών και ενστικτων του σκύλου.
Αλλιώς θα έκαναν ο, τι τους καπνίσει.
Δεν θα μπορούσαμε να συμβιωσουμε μαζί τους έτσι. Άρα αναγκαστικά βάζουμε κανόνες και θέλουμε (ή απαιτούμε) να τους ακολουθούν.
Πρακτικά όλοι μας καταπιέζουμε τους σκύλους μας.
Αλλά ξαναλέω πως ο τρόπος που το κάνουμε έχει μεγάλη σημασία, ώστε το μαύρο να το βλέπουν άσπρο.
Αλλιώς θα έκαναν ο, τι τους καπνίσει.
Δεν θα μπορούσαμε να συμβιωσουμε μαζί τους έτσι. Άρα αναγκαστικά βάζουμε κανόνες και θέλουμε (ή απαιτούμε) να τους ακολουθούν.
Πρακτικά όλοι μας καταπιέζουμε τους σκύλους μας.
Αλλά ξαναλέω πως ο τρόπος που το κάνουμε έχει μεγάλη σημασία, ώστε το μαύρο να το βλέπουν άσπρο.
μα ετσι ολα μια καταπιεση ειναι βρε μιχαλη...
δε συμφωνω με αυτον τον τροπο σκεψης. και πιστευω πως το "προβλημα" ξεκινα απο την ερμηνεια που δινουμε στη λεξη ελευθερια.
η εκπαιδευση (που συζηταμε εδω) αφορα την αρμονικη συνυπαρξη ανθρωπων και σκυλων, οχι την επιβολη κανονων για χαρη της επιβολης. καπως θα πρεπει να επιτευχθει αυτη η συνυπαρξη.
η υπαρξη κανονων και η πειθαρχια δεν αποκλειουν την ελευθερια. αντιθετως, την προϋποθετουν.
Δεν βάζεις κανόνες για να νοιώσεις ισχυρός και να επιβληθείς, αλλά για να πετύχεις μια αρμονική συνύπαρξη.
Εάν δεν μπουν κανόνες, δεν θα μπορέσει να επιτευχθεί αυτή η συνύπαρξη ή θα είναι προβληματική.
Αν το καλοσκεφτείς, όλοι μας κατά κάποιον τρόπο καταπιέζουμε τα θέλω μας, ώστε να έχουμε μια κοινωνικά αποδέκτη συμπεριφορά. Είμαστε μέρος ενός κοινωνικού συνόλου και λειτουργούμε με βάση τους κανόνες του.
Το τρικ είναι αυτή η "καταπίεση" να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να μην έχουμε την αίσθηση της καταπίεσης, αλλά να νοιώθουμε χαρούμενοι που είμαστε μέρος αυτού του συνόλου.
Κάτι αντίστοιχο κάνουμε με τα σκυλιά μας.
Άλλο ελευθερία, άλλο ασυδοσία.
Υπάρχουν όρια που αν ξεπεραστούν επηρεάζουν την ελευθερία κάποιου άλλου. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο υπάρχουν οι "κανόνες" ώστε όλοι μαζί να συνυπάρχουμε χαρούμενοι και ευτυχισμένοι. Αλλιώς κάποιοι δεν θα ένοιωθαν τόσο "ελεύθεροι" αν ήταν έρμαιο της "ελευθερίας" κάποιων άλλων.
@canis έγραψες. Δεν φοράω καπέλο και δεν ξέρω τι να βγάλω.
Επειδή ακούστηκαν πολλές απόψεις εγώ θα συμφωνήσω με αυτούς που θεωρούν εκπαίδευση την γενική συμπεριφορά και όχι απλά εκμάθηση εντολών. Πχ δεν κυνηγάμε γάτες. Δεν έχει εντολή, δεν έχει συγκεκριμένη αντίδραση απλά δεν γίνεται. Όπως και δεν γαυγιζουμε πχ χωρίς λόγο.
Επίσης θεωρώ τελείως άτοπο το παράδειγμα με τους ελέφαντες που τους μεν τους κοπανάνε και τους δε δεν τους ταΐζουν με κανέναν άλλο τρόπο εκτός από την εκτέλεση πολλές φορές αφυσικων κηνισεων και στάσεων. Και είναι μονίμως υποσιστισμενοι.
Ο σκύλος είναι το μόνο ζωο που είναι προϊόν του άνθρωπου και όχι της φύσης.
Και καταπίεση καταπίεση είναι όταν λέμε δεν θα κυνηγάς τίποτα όταν δώσεις εναλλακτική αντί για γάτα μπαλάκι νομίζω πως δίνεις διαφορετική κατεύθυνση στο ένστικτο δεν το καταπιεζεις ακριβώς.
Επειδή ακούστηκαν πολλές απόψεις εγώ θα συμφωνήσω με αυτούς που θεωρούν εκπαίδευση την γενική συμπεριφορά και όχι απλά εκμάθηση εντολών. Πχ δεν κυνηγάμε γάτες. Δεν έχει εντολή, δεν έχει συγκεκριμένη αντίδραση απλά δεν γίνεται. Όπως και δεν γαυγιζουμε πχ χωρίς λόγο.
Επίσης θεωρώ τελείως άτοπο το παράδειγμα με τους ελέφαντες που τους μεν τους κοπανάνε και τους δε δεν τους ταΐζουν με κανέναν άλλο τρόπο εκτός από την εκτέλεση πολλές φορές αφυσικων κηνισεων και στάσεων. Και είναι μονίμως υποσιστισμενοι.
Ο σκύλος είναι το μόνο ζωο που είναι προϊόν του άνθρωπου και όχι της φύσης.
Και καταπίεση καταπίεση είναι όταν λέμε δεν θα κυνηγάς τίποτα όταν δώσεις εναλλακτική αντί για γάτα μπαλάκι νομίζω πως δίνεις διαφορετική κατεύθυνση στο ένστικτο δεν το καταπιεζεις ακριβώς.
Επίσης μπορεί και η γάτα να εκπαιδεύσει τον σκύλο.
Αν η πρωί γάτα στην πρώτη του βόλτα αντί να τρέξει μόλις τον δει τον πλακώσει στα γρατζουνιδια θα τον μάθει να μην τις κυνηγάει.
Γιατί όπως είδε αναφέρθηκε η εκπαίδευση δεν γίνεται μόνο από τον άνθρωπο αλλά και από το περιβάλλον.
Και πολύ μεγάλο κομμάτι της εκπαιδεύω του σκύλου είναι ο έλεγχος όσο γίνεται του περιβάλλοντος του όσο είναι μικρός.
Αν η πρωί γάτα στην πρώτη του βόλτα αντί να τρέξει μόλις τον δει τον πλακώσει στα γρατζουνιδια θα τον μάθει να μην τις κυνηγάει.
Γιατί όπως είδε αναφέρθηκε η εκπαίδευση δεν γίνεται μόνο από τον άνθρωπο αλλά και από το περιβάλλον.
Και πολύ μεγάλο κομμάτι της εκπαιδεύω του σκύλου είναι ο έλεγχος όσο γίνεται του περιβάλλοντος του όσο είναι μικρός.
Το ίδιο λέτε όλοι, το ξέρετε ε;
Οι λέξεις σας "τσιγκλάνε" απλά.
Οι αγγλικοί όροι, παρόλο που είναι αλληλένδετοι, όπως και οι ελληνικοί, νομίζω δείχνουν καλύτερα τις διαφορές.
Conditioning - training - learning.
Αυτό που θέλουμε (ξερουμε ότι μπορούμε) να πετύχουμε είναι το training (εκπαίδευση υπό την έννοια ανάπτυξης δεξιοτήτων).
Συχνά το κάνουμε μέσω conditioning (επανάληψη μιας δράσης για την οποία θέλουμε να λαμβάνουμε μία κ μοναδική συγκεκριμένη αντίδραση, πράγμα που επιτυγχανουμε με το να επιβάλλουμε μια αρνητική ή θετική συνέπεια, αναλόγως, στην αντίδραση της αρχικής δράσης). Ειδικά σε έναν άδειο καμβά, είναι ο πιο γρήγορος κ σίγουρος τρόπος να μάθει ο εκπαιδευόμενος κάτι που ΠΡΕΠΕΙ να μάθει να ανταποκρίνεται με ένα συγκεκριμένο τρόπο κ με συνέπεια. Π.χ. τα πολύ βασικά, life-saving, πράγμστα τύπου "στοπ", "μείνε", "έλα". Κ κάποια πολύ χρήσιμα τύπου "κάτσε" κτλ.
Πολλοί θεωρούν ότι μόνο το conditioning είναι εφικτό στα ζώα και μόνο σε αυτό μένουν. Αλλά το training δεν είναι μόνο conditioning και δε χρειάζεται να επιτευχθεί μόνο με conditioning. Το training προσομοιάζει σαν έννοια αυτήν της προπόνησης, π.χ. της αθλητικής προπόνησης. Εμπεριέχει δηλαδή πάλι την επανάληψη κάποιων δράσεων, αλλά δεν αναμένεται απαραίτητα μόνο μία *πολύ συγκεκριμένη* αντίδραση (ίσως να συγκλίνουν εν τέλει προς μία, αλλά είτε αυτή η μία μπορεί να είναι λίγο πιο πολύπλοκη, είτε πάνω από μία να είναι αποδεκτές, είτε ένας συνδυασμός). Και κυρίως, παρότι μπορεί να υπάρχουν συνέπειες, αυτές δεν είναι απαραίτητο να είναι *επιβεβλημένες* ή να είναι σταθερά ακριβώς οι ίδιες.
Π.χ. κάποια πράγματα που δεν προσπάθησα να μάθω στον δικό μου αλλά με επανάληψη έμαθε είναι: το "απέναντι" (τι είναι το απέναντι; Πού είναι απέναντι; Δεξιά μου, αριστερά μου, πίσω μου, μπροστά μου, ένας συνδυασμός; Γιατί περνάει πάντα έναν δρόμο κ βρίσκει μόνος του τη διαδρομή, π.χ. να πάει πίσω κ δεξιά για να φτασει το κοντινότερο άνοιγμα στο πεζοδρόμιο κ να παει στο απέναντι πεζοδρόμιο; Πώς καταλαβαίνει τι είναι δρόμος κ τι πεζοδρόμιο; Είναι αρκετά περιπλοκο το απέναντι αν το καλοσκεφτείς κ είναι πολλές κ διαφορετικές οι αντιδράσεις που μπορεί, κ πρέπει, να έχει. Το "στρίψε" (μόνο σε γωνία τετραγώνου. Ανεξαρτήτως κατεύθυνσης. Παρομοίως πολυπλοκο). Το "πρόσεχε" (εκεί έπαιξε κ λίγο φυσικό conditioning, γιατί μερικές φορές έπεσε σε κανά δέντρο, σε καμιά λακούβα, αλλά συχνότερα δεν έγινε κάτι κ γενικά κ πάλι σημαίνει κάτι πολύπλοκο, δλδ άμεσο κίνδυνο που χρειάζεται επαναφορά της συγκέντρωσής του στον περιμετρικό του χώρο κ πολύ άμεση αντίδραση). Το "μπροστα σου" (κοίτα) - (παρόμοιο με το πρόσεχε αλλά υπάρχει διαφορά στην αντίδρασή του, κάτι από μόνο του πολύπλοκο, κ πάλι βοήθησαν τα κουτουλίδια σε δέντρα κ ανθρώπους, η διαφορά έγκειται στο ότι δεν τσιτώνει τόσο για αλέρτ, το "κλέβει" δλδ κ λίγο κ σκανάρει λιγότερο το χώρο). Και οι λέξεις να ξέρετε δεν είναι παντα ακριβώς ίδιες. Αλλα προφανώς όλες οι εκφάνσεις τους και η πιθανή εξέλιξή τους έχουν "παιχτεί" πολλές φορές, χωρίς επιβεβλημένη συνέπεια. Άλλο παράδειγμα είναι η ώρα που ξέρουν τα σκυλιά μας ότι είναι να φάνε ή να βγουν. Και σ'αυτό "προπονημένα" είναι.
Τέλος, το learning. Το learning είναι η μάθηση (την παιδεία την αφήνω απ'έξω γιατί είναι κοινωνική έκφανση/εξέλιξη, όχι λειτουργία). Κάπου εδώ να αποσαφηνήσω ότι το training σαν έννοια, εμπεριέχει το conditioning και το learning εμπεριέχει το training. Αλλά το learning αφορά και ακόμα πιο πολύ πολύπλοκες διεργασίες πρόσληψης, απορρόφησης και αντίδρασης σε ερεθίσματα. Πάντα φυσικά παίζει κάποια επανάληψη, αλλά χωρίς καθοδήγηση, με πιο απρόβλεπτα αποτελέσματα. Π.χ. διαφορετικα άτομα παρατηρουνται να αντιδράν διαφορετικά στα ίδια ερεθίσματα ή να αντιδράν το ίδιο σε διαφορετικά ερεθίσματα.
Δεν υπάρχει τρόπος να το ελέγξουμε (τεστάρουμε) αυτό στα ζώα, γιατί είναι τόσο ανοιχτό που δεν είναι δυνατόν να υπάρξει επαληθευτική συνέπεια. Στους ανθρώπους διαπιστώνεται μόνο με το διάλογο - π.χ. "τι έμαθες περνώντας μια πανδημία;" - "ότι δεν πρεπει ποτέ να ξαναβγώ απ'το σπίτι μου, the world is a scary place!" -"ότι υπάρχουν απλά καθημερινά πράγματα που μπορούμε ολοι να κάνουμε για να ελαχιστοποιούμε τη μετάδοση ιώσεων, όπως να μην ξεφυσάμε πανω στους άλλους, να βάζουμε το χεράκι μας μπροστά όταν βήχουμε, ή να πλένουμε τα χέρια μας πριν τα βάλουμε σε μάτια, μύτη, στόμα" - "ότι η υγεία σαν κλάδος αιμορραγεί, στη χώρα μου τόσο, στις άλλες χώρες τόσο", - "ότι μας βάζουν τσιπάκια κ μας παρακόλουθούν!!!!1!11ενα". Αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι τα ζώα δε μπορεί να μάθουν χωρίς καθοδήγηση έτσι (διαφορετικά κ με δική τους αφομοίωση). Απλά δε μπορούμε να το ξέρουμε με συνέπεια. Κάποιοι παρατηρούμε κάποια πραγματα διαισθητικά, αλλά κ πάλι δεν επαληθεύονται γιατί δε μπορούμε να ξέρουμε αν είναι αλήθεια ή δικια μας προβολή της αλήθειας.
Αυτά. Από τη μελέτη μου σε βιολογικές μεθόδους εξέλιξης του intelligence για την εφαρμογη ιδεών σε artificial intelligence (δε μπορείς να εφαρμόσεις κάτι μηχανικά αν δε σου είναι γνωστό στη φυσική ζωή) και σε προτζεκτ υποβοηθούμενης μαθησης για νευροτυπικούς και "ατυπικούς" μαθητευόμενους.
Άσχετο, το ΑΙ που βιώνετε γύρω σας σήμερα να ξέρετε στην πλειοψηφία του, οι επιτυχημένες περιπτώσεις, αντικατοπτρίζουν το conditioning και εμπνέονται από τις αντίστοιχες μελέτες μάθησης πιο πολυ σε ζώα κ όσο εξελίσσεται σε ανθρωπους. Δλδ όχι ότι δεν τα μελετάν όλα κ δεν υπάρχουν επιτυχημένες μέθοδοι κ σε άλλα, απλα μόνο κάτι αντίστοιχο του conditioning είναι αυτο που έχει επιτυχία με συνέπεια ως τώρα. Το κινητό σας είναι τόσο έξυπνο όσο το σκυλί σας;;;;
Οι λέξεις σας "τσιγκλάνε" απλά.
Οι αγγλικοί όροι, παρόλο που είναι αλληλένδετοι, όπως και οι ελληνικοί, νομίζω δείχνουν καλύτερα τις διαφορές.
Conditioning - training - learning.
Αυτό που θέλουμε (ξερουμε ότι μπορούμε) να πετύχουμε είναι το training (εκπαίδευση υπό την έννοια ανάπτυξης δεξιοτήτων).
Συχνά το κάνουμε μέσω conditioning (επανάληψη μιας δράσης για την οποία θέλουμε να λαμβάνουμε μία κ μοναδική συγκεκριμένη αντίδραση, πράγμα που επιτυγχανουμε με το να επιβάλλουμε μια αρνητική ή θετική συνέπεια, αναλόγως, στην αντίδραση της αρχικής δράσης). Ειδικά σε έναν άδειο καμβά, είναι ο πιο γρήγορος κ σίγουρος τρόπος να μάθει ο εκπαιδευόμενος κάτι που ΠΡΕΠΕΙ να μάθει να ανταποκρίνεται με ένα συγκεκριμένο τρόπο κ με συνέπεια. Π.χ. τα πολύ βασικά, life-saving, πράγμστα τύπου "στοπ", "μείνε", "έλα". Κ κάποια πολύ χρήσιμα τύπου "κάτσε" κτλ.
Πολλοί θεωρούν ότι μόνο το conditioning είναι εφικτό στα ζώα και μόνο σε αυτό μένουν. Αλλά το training δεν είναι μόνο conditioning και δε χρειάζεται να επιτευχθεί μόνο με conditioning. Το training προσομοιάζει σαν έννοια αυτήν της προπόνησης, π.χ. της αθλητικής προπόνησης. Εμπεριέχει δηλαδή πάλι την επανάληψη κάποιων δράσεων, αλλά δεν αναμένεται απαραίτητα μόνο μία *πολύ συγκεκριμένη* αντίδραση (ίσως να συγκλίνουν εν τέλει προς μία, αλλά είτε αυτή η μία μπορεί να είναι λίγο πιο πολύπλοκη, είτε πάνω από μία να είναι αποδεκτές, είτε ένας συνδυασμός). Και κυρίως, παρότι μπορεί να υπάρχουν συνέπειες, αυτές δεν είναι απαραίτητο να είναι *επιβεβλημένες* ή να είναι σταθερά ακριβώς οι ίδιες.
Π.χ. κάποια πράγματα που δεν προσπάθησα να μάθω στον δικό μου αλλά με επανάληψη έμαθε είναι: το "απέναντι" (τι είναι το απέναντι; Πού είναι απέναντι; Δεξιά μου, αριστερά μου, πίσω μου, μπροστά μου, ένας συνδυασμός; Γιατί περνάει πάντα έναν δρόμο κ βρίσκει μόνος του τη διαδρομή, π.χ. να πάει πίσω κ δεξιά για να φτασει το κοντινότερο άνοιγμα στο πεζοδρόμιο κ να παει στο απέναντι πεζοδρόμιο; Πώς καταλαβαίνει τι είναι δρόμος κ τι πεζοδρόμιο; Είναι αρκετά περιπλοκο το απέναντι αν το καλοσκεφτείς κ είναι πολλές κ διαφορετικές οι αντιδράσεις που μπορεί, κ πρέπει, να έχει. Το "στρίψε" (μόνο σε γωνία τετραγώνου. Ανεξαρτήτως κατεύθυνσης. Παρομοίως πολυπλοκο). Το "πρόσεχε" (εκεί έπαιξε κ λίγο φυσικό conditioning, γιατί μερικές φορές έπεσε σε κανά δέντρο, σε καμιά λακούβα, αλλά συχνότερα δεν έγινε κάτι κ γενικά κ πάλι σημαίνει κάτι πολύπλοκο, δλδ άμεσο κίνδυνο που χρειάζεται επαναφορά της συγκέντρωσής του στον περιμετρικό του χώρο κ πολύ άμεση αντίδραση). Το "μπροστα σου" (κοίτα) - (παρόμοιο με το πρόσεχε αλλά υπάρχει διαφορά στην αντίδρασή του, κάτι από μόνο του πολύπλοκο, κ πάλι βοήθησαν τα κουτουλίδια σε δέντρα κ ανθρώπους, η διαφορά έγκειται στο ότι δεν τσιτώνει τόσο για αλέρτ, το "κλέβει" δλδ κ λίγο κ σκανάρει λιγότερο το χώρο). Και οι λέξεις να ξέρετε δεν είναι παντα ακριβώς ίδιες. Αλλα προφανώς όλες οι εκφάνσεις τους και η πιθανή εξέλιξή τους έχουν "παιχτεί" πολλές φορές, χωρίς επιβεβλημένη συνέπεια. Άλλο παράδειγμα είναι η ώρα που ξέρουν τα σκυλιά μας ότι είναι να φάνε ή να βγουν. Και σ'αυτό "προπονημένα" είναι.
Τέλος, το learning. Το learning είναι η μάθηση (την παιδεία την αφήνω απ'έξω γιατί είναι κοινωνική έκφανση/εξέλιξη, όχι λειτουργία). Κάπου εδώ να αποσαφηνήσω ότι το training σαν έννοια, εμπεριέχει το conditioning και το learning εμπεριέχει το training. Αλλά το learning αφορά και ακόμα πιο πολύ πολύπλοκες διεργασίες πρόσληψης, απορρόφησης και αντίδρασης σε ερεθίσματα. Πάντα φυσικά παίζει κάποια επανάληψη, αλλά χωρίς καθοδήγηση, με πιο απρόβλεπτα αποτελέσματα. Π.χ. διαφορετικα άτομα παρατηρουνται να αντιδράν διαφορετικά στα ίδια ερεθίσματα ή να αντιδράν το ίδιο σε διαφορετικά ερεθίσματα.
Δεν υπάρχει τρόπος να το ελέγξουμε (τεστάρουμε) αυτό στα ζώα, γιατί είναι τόσο ανοιχτό που δεν είναι δυνατόν να υπάρξει επαληθευτική συνέπεια. Στους ανθρώπους διαπιστώνεται μόνο με το διάλογο - π.χ. "τι έμαθες περνώντας μια πανδημία;" - "ότι δεν πρεπει ποτέ να ξαναβγώ απ'το σπίτι μου, the world is a scary place!" -"ότι υπάρχουν απλά καθημερινά πράγματα που μπορούμε ολοι να κάνουμε για να ελαχιστοποιούμε τη μετάδοση ιώσεων, όπως να μην ξεφυσάμε πανω στους άλλους, να βάζουμε το χεράκι μας μπροστά όταν βήχουμε, ή να πλένουμε τα χέρια μας πριν τα βάλουμε σε μάτια, μύτη, στόμα" - "ότι η υγεία σαν κλάδος αιμορραγεί, στη χώρα μου τόσο, στις άλλες χώρες τόσο", - "ότι μας βάζουν τσιπάκια κ μας παρακόλουθούν!!!!1!11ενα". Αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι τα ζώα δε μπορεί να μάθουν χωρίς καθοδήγηση έτσι (διαφορετικά κ με δική τους αφομοίωση). Απλά δε μπορούμε να το ξέρουμε με συνέπεια. Κάποιοι παρατηρούμε κάποια πραγματα διαισθητικά, αλλά κ πάλι δεν επαληθεύονται γιατί δε μπορούμε να ξέρουμε αν είναι αλήθεια ή δικια μας προβολή της αλήθειας.
Αυτά. Από τη μελέτη μου σε βιολογικές μεθόδους εξέλιξης του intelligence για την εφαρμογη ιδεών σε artificial intelligence (δε μπορείς να εφαρμόσεις κάτι μηχανικά αν δε σου είναι γνωστό στη φυσική ζωή) και σε προτζεκτ υποβοηθούμενης μαθησης για νευροτυπικούς και "ατυπικούς" μαθητευόμενους.
Άσχετο, το ΑΙ που βιώνετε γύρω σας σήμερα να ξέρετε στην πλειοψηφία του, οι επιτυχημένες περιπτώσεις, αντικατοπτρίζουν το conditioning και εμπνέονται από τις αντίστοιχες μελέτες μάθησης πιο πολυ σε ζώα κ όσο εξελίσσεται σε ανθρωπους. Δλδ όχι ότι δεν τα μελετάν όλα κ δεν υπάρχουν επιτυχημένες μέθοδοι κ σε άλλα, απλα μόνο κάτι αντίστοιχο του conditioning είναι αυτο που έχει επιτυχία με συνέπεια ως τώρα. Το κινητό σας είναι τόσο έξυπνο όσο το σκυλί σας;;;;
Last edited:
Επίσης θέλω να προσθέσω πως παρά πολλές φορές οι εκπαιδευτές καλούνται για διαχείριση συμπεριφορών και όχι για εκμάθηση εντολών.
@Estranged οι τρόποι που μπορεί να μάθει ένας σκύλος είναι παρα πολλοί αλλά μετά πάμε σε πολύ εξειδεικευμενη κουβέντα.
Και για να σου λυθεί η απορία το απέναντι το έμαθε μέσα από ελεύθερο σχηματισμό και όχι μέσω εξαρτημένων αντιδράσεων.
Είναι κι αυτός ένας τρόπος εκπαίδευσης με αρνητικά και θετικά όπως όλοι.
Πάντως ότι μάθει έτσι ο σκύλος το μαθαίνει πολύ πιο ουσιαστικά αλλά είναι πιο χρονοβόρο.
@Estranged οι τρόποι που μπορεί να μάθει ένας σκύλος είναι παρα πολλοί αλλά μετά πάμε σε πολύ εξειδεικευμενη κουβέντα.
Και για να σου λυθεί η απορία το απέναντι το έμαθε μέσα από ελεύθερο σχηματισμό και όχι μέσω εξαρτημένων αντιδράσεων.
Είναι κι αυτός ένας τρόπος εκπαίδευσης με αρνητικά και θετικά όπως όλοι.
Πάντως ότι μάθει έτσι ο σκύλος το μαθαίνει πολύ πιο ουσιαστικά αλλά είναι πιο χρονοβόρο.
Είναι κ το πώς είσαι "wired" να λαμβάνεις την πληροφορία βέβαια ε.
Σε άλλους ανθρώπους αρέσει η (υπερ)ανάλυση κ να εκτίθενται σε όσα περισσότερα μπορούν λεκτικά, άλλοι πρακτικά, άλλοι θέλουν δυο πράγματα κ ξεκάθαρα γιατί αλλιώς they zone out.
Έτσι κ στα ζώα, άλλα μπορούν μόνο να ανταποκριθούν σε 5 ξεκάθαρα σήματα με 2-3 ξεκάθαρες συνέπειες το καθένα, άλλα ανθίζουν λαμβάνοντας πληθώρα ερεθισμάτων, ίσως προτιμώντας συγκεκριμένο τρόπο.
Και ΟΛΑ τα ενδιαμεσα.
Σε άλλους ανθρώπους αρέσει η (υπερ)ανάλυση κ να εκτίθενται σε όσα περισσότερα μπορούν λεκτικά, άλλοι πρακτικά, άλλοι θέλουν δυο πράγματα κ ξεκάθαρα γιατί αλλιώς they zone out.
Έτσι κ στα ζώα, άλλα μπορούν μόνο να ανταποκριθούν σε 5 ξεκάθαρα σήματα με 2-3 ξεκάθαρες συνέπειες το καθένα, άλλα ανθίζουν λαμβάνοντας πληθώρα ερεθισμάτων, ίσως προτιμώντας συγκεκριμένο τρόπο.
Και ΟΛΑ τα ενδιαμεσα.
και τα "θελω μας" μας καταπιεζουν.
αυτο εγραψα παραπανω, οτι με αυτον τον τροπο σκεψης δεν καταληγεις καπου αλλα αρχιζεις να βλεπεις τα παντα σα μια μορφη καταπιεσης.
δεν ταιριαζει με αυτο που περιγραφουμε ή προσπαθουμε να πουμε η λεξη καταπιεση. ειναι λαθος που την εχουμε βαλει στη συζητηση.
στα υπολοιπα συμφωνουμε.
