Η δεμοδήκωση
Γ.Ι. Ρόζος - Κτηνίατρος
Ορισμός -Εισαγωγή
Η δεμοδήκωση είναι μια ασθένεια του σκύλου που παρατηρείται με αυξημένη συχνότητα τα τελευταία χρόνια. Αν και είναι γνωστή από παλιά, τα αυξημένα κρούσματα των τελευταίων ετών και μάλιστα σε καθαρόαιμα ζώα, έχουν αναδείξει την δεμοδήκωση σε σοβαρό πρόβλημα των εκτροφών.
Το αίτιο είναι ένα άκαρι, ένα παράσιτο που ζει μέσα στο δέρμα του ζώου και ονομάζεται democlex. Από το όνομα του παράσιτου παίρνει και το όνομά της η ασθένεια: η δεμοδήκωση.
Αιτιολογία- Παθογένεια
Είπαμε ότι το αίτιο είναι ένα παράσιτο που ζει μέσα στο δέρμα (όχι πάνω στο δέρμα όπως π.χ. τα τσιμπούρια). Το παράσιτο αυτό, σύμφωνα με κάποιες θεωρίες, υπάρχει έτσι κι αλλιώς στο δέρμα, αλλά σε πολύ μικρούς αριθμούς που ο οργανισμός με την φυσική του άμυνα μπορεί να περιορίσει. Ετσι αν το democlex εντοπιστεί στο δέρμα χωρίς το ζώο να ασθενεί, θεωρείται τυχαίο εύρημα. Οταν όμως η άμυνα του οργανισμού καμφθεί για κάποιο λόγο, τότε το παράσιτο πολλαπλασιάζεται και αρχίζουν οι αλλοιώσεις. Η ύπαρξη του παράσιτου στο δέρμα, αλλά και η ευπάθεια στο παράσιτο, μεταβιβάζονται κληρονομικά από τη μητέρα. Προσέξτε γιατί αυτό είναι το κλειδί στη μετάδοση της νόσου. Είναι πιθανό η μητέρα να μην έχει ασθενήσει ποτέ από δεμοδήκωση, όμως να είναι φορέας της νόσου και να την μεταδώσει στα κουτάβια.
Αυτό που κληρονομείται, δεν είναι μόνο το παράσιτο αλλά και η ευπάθεια απέναντι στη νόσο. Συγκεκριμένα, τα κουτάβια εμφανίζουν μειωμένη άμυνα του οργανισμού. Τα λεμφοκύτταρα παρουσιάζουν μειωμένη παραγωγή και αυτό δίνει στα παράσιτα την ευκαιρία να πολλαπλασιαστούν.
Συμπτώματα - Κλινικές μορφές
Η ηλικία που εκδηλώνεται η δεμοδήκωση ξεκινάει από τον 2ο - 3ο μήνα της ζωής και μπορεί βέβαια να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Παλαιότερα πιστευόταν ότι ο 6ος μήνας είναι το ελάχιστο χρονικό όριο εκδήλωσης της νόσου, όμως αυτό αποδείχτηκε λάθος. Υπάρχει βέβαια και η δυνατότητα υποτροπής. Ζώα που νόσησαν στο παρελθόν μπορεί να νοσήσουν και στο μέλλον αν για κάποιο λόγο πέσει η άμυνα του οργανισμού π.χ στρες, ανοσοκαταστολή.
Οι αλλοιώσεις περιλαμβάνουν απώλεια τριχώματος, πάχυνση του δέρματος, σμηγματόρροια, πληγές, ενώ δεν παρατηρείται πάντα φαγούρα (κνησμός). Οι αλλοιώσεις εντοπίζονται αρχικά γύρω από τα μάτια, στο μέτωπο κάτω από το σαγόνι και στα πόδια. Η μορφή αυτή λέγεται εντοπισμένη. Υπάρχει όμως και η γενικευμένη μορφή στην οποία οι αλλοιώσεις επεκτείνονται σε όλο το σώμα. Αν υπάρχει κνησμός (φαγούρα) μπορεί μερικές φορές να είναι πολύ έντονος.
Η γενικευμένη δημοδήκωση συνήθως είναι ανίατη και αυτό γιατί η άμυνα του οργανισμού είναι πρακτικά ανύπαρκτη. Είναι τόσο μεγάλη η συσχέτιση της άμυνας του οργανισμού με την συγκεκριμένη ασθένεια, ώστε από ορισμένους συγγραφείς αποκαλείται «AIDS». Πάντως τα περισσότερα περιστατικά δεμοδήκωσης ανήκουν στην εντοπισμένη μορφή και ανταποκρίνονται πολύ καλά στην θεραπεία. Σ’ αυτό συντελεί και η ανάκαμψη της φυσικής άμυνας που βοηθά την φαρμακευτική αγωγή.
Αλλα συμπτώματα συνήθως δεν παρατηρούνται. Αντίθετα μάλιστα τα κουτάβια είναι ευδιάθετα, η όρεξή τους κανονική και η ανάπτυξή τους ομαλή. Συχνά γίνεται σύγχυση της ασθένειας αυτής με την μυκητίαση, την αλλεργία, την ερεθιστική δερματίτιδα και άλλες δερματοπάθειες.
Η μόνη ασφαλής και σοβαρή διάγνωση γίνεται με την μικροσκοπική παρατήρηση δερματικών ξυσμάτων, στα οποία το παράσιτο είναι παρόν σε μεγάλους αριθμούς συνήθως γύρω από το θύλακο των τριχών.
Πρόληψη -Θεραπεία
Εφ’ όσον η νόσος είναι η κληρονομική, πρέπει τα θηλυκά που είναι φορείς ή έχουν ασθενήσει, να απομακρύνονται από την αναπαραγωγή. Επαναλαμβάνουμε ότι η ασθένεια αυτή μεταδίδεται από τη μητέρα στα κουτάβια, συνεπώς τα αρσενικά ζώα μπορούν να επιλέγονται για αναπαραγωγή.
Η θεραπεία συνίσταται σε εβδομαδιαίες πλύσεις με ειδικό υγρό για τουλάχιστον 8 εβδομάδες. Ταυτόχρονα χορηγούνται αντιβιοτικά για τις επιμολύνσεις και γίνεται μία ακαρεοκτόνος ένεση κάθε 15 ημέρες. Στο τέλος αυτού του κύκλου το κουτάβι εξετάζεται ξανά, γίνονται ξέσματα, εξετάζονται στο μικροσκόπιο κι αν η νόσος επιμένει, τότε γίνεται και δεύτερος κύκλος.
Γενικά, η θεραπεία έχει πολύ καλά αποτελέσματα, αν ο ιδιοκτήτης την ακολουθήσει πιστά και την εφαρμόσει στο ζώο του με θρησκευτική ευλάβεια. Επίσης είναι δαπανηρή. Αυτά είναι στοιχεία για τα οποία ο ιδιοκτήτης πρέπει να ενημερώνεται.
Ποδοδεμοδήκωση
Η ποδοδεμοδήκωση είναι ένα υπολειπόμενο σύμπτωμα της δεμοδήκωσης. Αυτό σημαίνει απλά ότι μετά τη θεραπεία της δεμοδήκωσης οι αλλοιώσεις παραμένουν ή επανεμφανίζονται στο κατώτερο μέρος του ποδιού, συνήθως ανάμεσα στα δάχτυλα. Μερικές φορές αυτό είναι και το μόνο σύμπτωμα της δεμοδήκωσης.
Προκαλείται χωλότητα στο ζώο και η κατάσταση αυτή επιμένει για πολύ καιρό. Εξαφανίζεται και μπορεί να επανεμφανιστεί στο ίδιο ή άλλο πόδι.
Η θεραπευτική αγωγή είναι ανάλογη με της εντοπισμένης δεμοδήκωσης. Υπάρχουν όμως και ειδικά χάπια στην αγορά για την πάθηση αυτή.
Συμπέρασμα
Η δεμοδήκωση είναι έχει σαφή κληρονομικό χαρακτήρα και επειδή μεταδίδεται μέσω της μητέρας πρέπει όλα τα θηλυκά της γέννας να απομακρύνονται από την αναπαραγωγή. Προσπάθεια θεραπείας θα πρέπει να γίνεται μόνο στις εντοπισμένες μορφές και από αποφασισμένους ιδιοκτήτες.
