εισαγωγικα στοιχεια για το αιμα,γενικα στον ανθρωπο:
η επιφανεια των ερυθροκυτταρων και η αντιγονικη της συνθεση στην επιφανεια της ειναι σημαντικη και καθοριζεται γενετικα.
απο τις διαφορες ομαδες αντιγονων τα σημαντικοτερα σηστηματα ειναι το ΑΒΟ και το Resus.
το συστημα ΑΒΟ ειναι το βασικοτερο,γιατι τα φυσικα αντισωματα αντι-Α,αντι-Β υπαρχουν σε καθε ατομο που δεν εχει ο αντιστοιχο αντιγονο.
η ομαδα Α εχει 2 υποομαδες,το ιδιο και η ΑΒ.
οταν γινει μεταγγιση αιματος ασυμβατη προς το συστημα ΑΒΟ,θα προκυψει ενδαγγειακη αιμολυση,πιθανοτατα πολυ σοβαρη.
το δευτερο συστημα ειναι το Reshus,που περιλαμβανει τα αντιγονα D,C,c,E,e, με πιο σημαντικο το D.
Rh(+) δηλαδη ισχυρο D αντιγονο.
Rh(-) οταν δεχθουν ερυθρα Rh(D) (+) σχηματιζουν αντι-Rh αντισωματα.
αυτο μπορει να συμβει κατα την μεταγγιση η την εγκυμοσυνη,η οποια μπορει να προκαλεσει στο μελλον αιμολυτικη αντιδραση με σοβαρες κλινικες συνεπειες.
η διαδικασια της μεταγγισης(συλλογη απο το δοτη,διατηρηση,διαχωρισμο,χορηγηση στο δεκτη του αιματος και παραγωγα του(ολικο,ερυθρα,αιμοπεταλια,πλασμα,κρυοκαθιζημα,λευκωματινη,γ-σφαιρινη,συμπυκνωμενοι παραγοντες πηξης)
#
ανθρωπο*:
σε μαζικη αιμορραγια--> ολικο αιμα
αναιμια-->συμπυκνωμενα ερυθρα
μια μοναδα ερυθρα ανεβαζει Ht κατα 3% η Hb κατα 1g/dl σε ενα 24ωρο
αυτολογη μεταγγιση για το μελλον.
ελεγχος συμβατοτητας: καθορισμος ομαδας αιματος δεκτη στο ΑΒΟ(DEA σκυλων 1.1,1.2,3,4,5,6,7,8-A1,A2,B,C,D,F,Tr,He η παλαια ονομασια)(DEA 1.1 (+) πανδεκτης,και με (-) πανδοτης.
και Rhesus.επιβεβαιωση της ομαδας,βασικος ελεγχος του ορου του ασθενους για αντισωματα εκτος ΑΒΟ,ελεγχος της διασταυρωσης ερυθρων του δοτη και ορου του δεκτη για την υπαρξη η μη συμβατοτητας(αιμολυση η συγκολληση),οταν δινεται ολικο αιμα πρεπει παντα να ειναι της ιδιας ΑΒΟ ομαδας(στα συμπυκνωμενα ερυθρα ειναι καπως αλλιως τα πραγματα),οι Rh(-) πρεπει να παιρνουν παντα αιμα Rh(-) kai oi R(+) μπορουν να δεχθουν αιμα και (+) και (-)
* σε εξαιρετικα επειγουσες καταστασεις αμεση χορηγηση Ο ομαδας Rh(-),αλλα και με τη χρηση βελονας.
επιπλοκες μεταγγισεων :
οι οξειες αντιδρασεις και οψιμες.
οξεια αιμολυτικη αντιδραση με ναυτια,εμετο,δυσπνοια,ριγος,πυρετο,υποταση κ.α
πυρετικη αντιδραση μη αιμολυτικη(ειδικα φιλτρα κατακρατησης περιοριζει την εμφανιση της)
αλλεργικη αντιδραση(κνησμος,εξανθημα και διακοπη της μεταγγισης και αντιισταμινικα)
υπερφορτωση της κυκλοφοριας (καρδιακη ανεπαρκεια,δυσφορια,ταχυκαρδια κ.α,και αντιμετωπιση με διουρητικα)
οξεια πνευμονικη βλαβη
σηπτικη αντιδραση(ριγος,πυρετος,μεχρι και βαρυ σηπτικο σοκ)
#
οψιμη αιμολυτικη αντιδραση(αιμολυτικη αναιμια με πυρετο μερικες ημερες μετα την μεταγγιση)
αιμοσιδηρωση
εμβολη αερα,θρομβοφλεβιτιδες,ηλεκτρολυτικες διαταραχες.
μεταδοση νοσηματων (ανθρωπο): ηπατιτιδα A,B,C,ρετροιους(HIV),κυτταρομεγαλοιο,συφιλη,ελονοσια.τοξοπλασμα,πλασμωδιο ελονοσιας,κ.α
σε ασθενεις με χρονια αναιμια-->συμπυκνωμενα ερυθρα
φρεσκο κατεψυγμενο πλασμα(fresh frozen plasma) σε αιμορραγικες διαθεσεις,κρυοκαθιζημα κ.α
οι καθαροαιμοι σκυλοι που ειχαν κανει ηδη στο παρελθον μεταγγισεις ειναι σε μεγαλυτερο κινδυνο για επιπλοκες..
στα οξεια συμπτωματα ειναι ο πυρετος,εμετο,αδυναμια,σοκ,κ.α
η υπερφορτωση μπορει να οδηγησει σε εμετο,βηχα,καρδιακη ανεπαρκεια,υποθερμια (συνηθως σε μικροσωμους σκυλους)
ο πυρετος η η χαμηλη πιεση μπορει να ειναι και απο καποια λοιμωξη-φλεγμονη και ειδικη θεραπεια με αντιβιοτικα ενδοφλεβια.
κατα τη διαρκεια <<κοιταμε>> τα ζωτικα σημεια του σκυλου συνεχεια,οπως και θερμοκρασια,χρωμα πλασματος,και πλευμονες.
υπαρχουν τα Quicktest για την ομαδα αιματος,τραπεζα αιματος ζωων εχω βρει στο FB,ενα ωραιο αρθρο εχει ο κ.ροζος κτηνιατρος που με μια αναζητηση στο google μπορει καποιος να βρει αρκετες λεπτομερειες και για τις τεχνικες,το χρονο,μοναδες,βαρος σκυλου,στο forum στην αναζητηση ''ομαδες αιματος'' π.χ η ''γινε αιμοδοτης''
πηγες:χειρουργικη Σμπαρουνη,παθολογια α.π.θ,petmd.com
*φιλικη συμμετοχη (guest star που λενε) μια φιλη απο το φορουμ, με την ιδεα της
η επιφανεια των ερυθροκυτταρων και η αντιγονικη της συνθεση στην επιφανεια της ειναι σημαντικη και καθοριζεται γενετικα.
απο τις διαφορες ομαδες αντιγονων τα σημαντικοτερα σηστηματα ειναι το ΑΒΟ και το Resus.
το συστημα ΑΒΟ ειναι το βασικοτερο,γιατι τα φυσικα αντισωματα αντι-Α,αντι-Β υπαρχουν σε καθε ατομο που δεν εχει ο αντιστοιχο αντιγονο.
η ομαδα Α εχει 2 υποομαδες,το ιδιο και η ΑΒ.
οταν γινει μεταγγιση αιματος ασυμβατη προς το συστημα ΑΒΟ,θα προκυψει ενδαγγειακη αιμολυση,πιθανοτατα πολυ σοβαρη.
το δευτερο συστημα ειναι το Reshus,που περιλαμβανει τα αντιγονα D,C,c,E,e, με πιο σημαντικο το D.
Rh(+) δηλαδη ισχυρο D αντιγονο.
Rh(-) οταν δεχθουν ερυθρα Rh(D) (+) σχηματιζουν αντι-Rh αντισωματα.
αυτο μπορει να συμβει κατα την μεταγγιση η την εγκυμοσυνη,η οποια μπορει να προκαλεσει στο μελλον αιμολυτικη αντιδραση με σοβαρες κλινικες συνεπειες.
η διαδικασια της μεταγγισης(συλλογη απο το δοτη,διατηρηση,διαχωρισμο,χορηγηση στο δεκτη του αιματος και παραγωγα του(ολικο,ερυθρα,αιμοπεταλια,πλασμα,κρυοκαθιζημα,λευκωματινη,γ-σφαιρινη,συμπυκνωμενοι παραγοντες πηξης)
#
ανθρωπο*:
σε μαζικη αιμορραγια--> ολικο αιμα
αναιμια-->συμπυκνωμενα ερυθρα
μια μοναδα ερυθρα ανεβαζει Ht κατα 3% η Hb κατα 1g/dl σε ενα 24ωρο
αυτολογη μεταγγιση για το μελλον.
ελεγχος συμβατοτητας: καθορισμος ομαδας αιματος δεκτη στο ΑΒΟ(DEA σκυλων 1.1,1.2,3,4,5,6,7,8-A1,A2,B,C,D,F,Tr,He η παλαια ονομασια)(DEA 1.1 (+) πανδεκτης,και με (-) πανδοτης.
και Rhesus.επιβεβαιωση της ομαδας,βασικος ελεγχος του ορου του ασθενους για αντισωματα εκτος ΑΒΟ,ελεγχος της διασταυρωσης ερυθρων του δοτη και ορου του δεκτη για την υπαρξη η μη συμβατοτητας(αιμολυση η συγκολληση),οταν δινεται ολικο αιμα πρεπει παντα να ειναι της ιδιας ΑΒΟ ομαδας(στα συμπυκνωμενα ερυθρα ειναι καπως αλλιως τα πραγματα),οι Rh(-) πρεπει να παιρνουν παντα αιμα Rh(-) kai oi R(+) μπορουν να δεχθουν αιμα και (+) και (-)
* σε εξαιρετικα επειγουσες καταστασεις αμεση χορηγηση Ο ομαδας Rh(-),αλλα και με τη χρηση βελονας.
επιπλοκες μεταγγισεων :
οι οξειες αντιδρασεις και οψιμες.
οξεια αιμολυτικη αντιδραση με ναυτια,εμετο,δυσπνοια,ριγος,πυρετο,υποταση κ.α
πυρετικη αντιδραση μη αιμολυτικη(ειδικα φιλτρα κατακρατησης περιοριζει την εμφανιση της)
αλλεργικη αντιδραση(κνησμος,εξανθημα και διακοπη της μεταγγισης και αντιισταμινικα)
υπερφορτωση της κυκλοφοριας (καρδιακη ανεπαρκεια,δυσφορια,ταχυκαρδια κ.α,και αντιμετωπιση με διουρητικα)
οξεια πνευμονικη βλαβη
σηπτικη αντιδραση(ριγος,πυρετος,μεχρι και βαρυ σηπτικο σοκ)
#
οψιμη αιμολυτικη αντιδραση(αιμολυτικη αναιμια με πυρετο μερικες ημερες μετα την μεταγγιση)
αιμοσιδηρωση
εμβολη αερα,θρομβοφλεβιτιδες,ηλεκτρολυτικες διαταραχες.
μεταδοση νοσηματων (ανθρωπο): ηπατιτιδα A,B,C,ρετροιους(HIV),κυτταρομεγαλοιο,συφιλη,ελονοσια.τοξοπλασμα,πλασμωδιο ελονοσιας,κ.α
σε ασθενεις με χρονια αναιμια-->συμπυκνωμενα ερυθρα
φρεσκο κατεψυγμενο πλασμα(fresh frozen plasma) σε αιμορραγικες διαθεσεις,κρυοκαθιζημα κ.α
οι καθαροαιμοι σκυλοι που ειχαν κανει ηδη στο παρελθον μεταγγισεις ειναι σε μεγαλυτερο κινδυνο για επιπλοκες..
στα οξεια συμπτωματα ειναι ο πυρετος,εμετο,αδυναμια,σοκ,κ.α
η υπερφορτωση μπορει να οδηγησει σε εμετο,βηχα,καρδιακη ανεπαρκεια,υποθερμια (συνηθως σε μικροσωμους σκυλους)
ο πυρετος η η χαμηλη πιεση μπορει να ειναι και απο καποια λοιμωξη-φλεγμονη και ειδικη θεραπεια με αντιβιοτικα ενδοφλεβια.
κατα τη διαρκεια <<κοιταμε>> τα ζωτικα σημεια του σκυλου συνεχεια,οπως και θερμοκρασια,χρωμα πλασματος,και πλευμονες.
υπαρχουν τα Quicktest για την ομαδα αιματος,τραπεζα αιματος ζωων εχω βρει στο FB,ενα ωραιο αρθρο εχει ο κ.ροζος κτηνιατρος που με μια αναζητηση στο google μπορει καποιος να βρει αρκετες λεπτομερειες και για τις τεχνικες,το χρονο,μοναδες,βαρος σκυλου,στο forum στην αναζητηση ''ομαδες αιματος'' π.χ η ''γινε αιμοδοτης''
πηγες:χειρουργικη Σμπαρουνη,παθολογια α.π.θ,petmd.com
*φιλικη συμμετοχη (guest star που λενε) μια φιλη απο το φορουμ, με την ιδεα της
