Το πρόσφατο, πολύ δυσάρεστο, τραγικό περιστατικό με το πεντάχρονο παιδάκι που έχασε την ζωή του έφερε ξανά στο μυαλό των περισσοτέρων την φράση «επικίνδυνα σκυλιά. Είναι ίσως το πρώτο περιστατικό με αυτή την τραγική κατάληξη που έχει συμβεί στην χώρα μας. Δυστυχώς, για κάποιους από εμάς που ασχολούμαστε με το θέμα «σκύλος», με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αυτό ήταν ένα γεγονός που «περίμενε να γίνει» και από τύχη δεν είναι αρκετά συχνότερο. Δεν θα αναλύσουμε, ούτε και θα ασχοληθούμε συγκεκριμένα με το περιστατικό της Κοζάνης. Δεν θα είχε καμία αξία και κανένα νόημα και αρκεί μόνο να εκφράσουμε την βαθιά μας λύπη.

Για όσους περιμένουν να διαβάσουν για «επικίνδυνα σκυλιά», να δουν λίστες και κατατάξεις επικινδυνότητας φυλών, να διαβάσουν για σαγόνια που «κλειδώνουν» και σκυλιά που «κάνουν μόνο για φύλακες» να προτείνουμε να κλείσουν το άρθρο και να προχωρήσουν σε κάτι άλλο διότι δεν θα ικανοποιηθούν. Επίσης, δεν θα ικανοποιηθούν όσοι περιμένουν να διαβάσουν για το πόσο «γλυκούλικα» είναι όλα τα σκυλάκια και πως το μόνο που χρειάζεται ο κάθε σκύλος, ανεξάρτητα της φυλής, του τύπου, του μεγέθους ή της ιδιοσυγκρασίας του είναι «αγάπη και μια αγκαλιά και όλα θα πάνε καλά»…

Το να προσπαθήσουμε γρήγορα και απλοϊκά να πούμε «τι φταίει» θα ήταν τουλάχιστον γελοίο! Θα ήταν λάθος να προσεγγίσουμε το θέμα από πλευράς φυλών και καταλληλότητας αυτών για «αστική συμβίωση», όπως λάθος θα ήταν να «ρίξουμε όλα τα βάρη» στον «κακό ιδιοκτήτη» που δε μεγάλωσε σωστά τον σκύλο του, τον κακοποίησε ή τον εκπαίδευσε λάθος, κλπ. Αυτό το αποτέλεσμα, ακόμα και αν δεν είναι ο θάνατος ενός παιδιού ή ενός ενήλικα μα ένας πολύ σοβαρός τραυματισμός, δεν είναι μονοπαραγοντικό αλλά πολυπαραγοντικό. Είναι πολλά μικρά λάθη που γίνονται σταδιακά, περνούν απαρατήρητα ή κρίνονται ως ασήμαντα, συσσωρεύονται και αρκεί μια «σπίθα» για να μας δώσει την «έκρηξη».

Τα λάθη ξεκινούν ακόμα και πριν από την εκπαίδευση και την υπερτιμημένη και παρανοημένη «κοινωνικοποίηση» του κουταβιού, που κάποιοι θα βιάζονταν να υπογραμμίσουν. Τα λάθη ξεκινούν ακόμα πιο πριν και από την επιλογή σκύλου που κάποιοι πιο «υποψιασμένοι» μπορεί να επεσήμαναν. Τα λάθη ξεκινούν από τους λόγους και τα κίνητρα που μας ωθούν να αποκτήσουμε σκύλο και από τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την «ιδιοκτησία ενός σκύλου» εν γένει. Τα λάθη αυτά οδηγούν σε έναν επικίνδυνο ή πιθανά επικίνδυνο σκύλο μα δεν υπάρχουν εξ ορισμού επικίνδυνα σκυλιά.

Τις περισσότερες φορές ακούμε ή διαβάζουμε ανθρώπους να θέλουν «ένα σκύλο για τα παιδιά», «ένα σκύλο για διαμέρισμα», «ένα σκύλο για οικογένεια», «ένα σκύλο που να μην χρειάζεται πολύ άσκηση» και πολύ σύνηθες και «σημείο των καιρών»… «ένα σκύλο φύλακα». Μπαίνουν, δηλαδή, μπροστά στην απόφαση μας να αποκτήσουμε σκύλο ανάγκες μας, πόθοι μας για μια εικόνα της κατοχής σκύλου (ο σκύλος και η οικογένεια, όλοι ευτυχισμένοι… ο σκύλος που παίζει ανέμελα με τα παιδιά, κ.α.), ανασφάλειες που η κοινωνία μας προκαλεί (ανάγκη για συναναστροφή, αναγνώριση, επιβεβαίωση μέσω του σκύλου ή ανάγκη να νιώσουμε ασφάλεια). Μέσα σε όλα αυτά ξεχνάμε πως ο σκύλος δεν είναι κάτι το υποχρεωτικό και πως για όλα τα παραπάνω υπάρχουν καλύτερα «οχήματα» από τον σκύλο, λιγότερο απαιτητικά και με μικρότερο ρίσκο αποτυχίας, σε οποιοδήποτε επίπεδο.

Κάποιοι έχουν μια παρεξηγημένη έννοια της «ελευθερίας» και της «φυσικής ζωής» στο μυαλό τους και άλλοι μια στρεβλή έννοια της «πειθαρχίας» και του «αρχηγού». Πάνω από όλα ο σκύλος πρέπει να είναι απόλυτα ενταγμένος στην ανθρώπινη κοινωνία μας και η κατοχή του, η συμβίωση μας μαζί του να έχει ως αξίωμα τον σεβασμό σε δύο επίπεδα, τον σεβασμό στην φύση του σκύλου και τον σεβασμό στον συνάνθρωπο μας.

Θα μπορούσαμε να αναλύσουμε αρκετά τα λάθη και τις παρανοήσεις σε αυτό το επίπεδο, μα για το συγκεκριμένο άρθρο είναι πιο χρήσιμο να περάσουμε στο επόμενο στάδιο. Το στάδιο της απόκτησης σκύλου που είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο, συγκεχυμένο με το προηγούμενο. Δεν έχουμε καταλάβει τι σημαίνει επιλέγω συγκεκριμένη φυλή ή τύπο σκύλου και για ποιους λόγους, πότε αυτό έχει σημασία και πότε δεν έχει, δεν έχουμε καταλάβει τι σημαίνει γνωρίζω το γενεαλόγιο του σκύλου μου και τους προγόνους του και που αυτό έχει σημασία, τι σημαίνει γνωρίζω την ιστορία και τα χαρακτηριστικά της φυλής που επιθυμώ, τι σημαίνει «παίρνω σκυλάκι από το φίλο που τα ζευγάρωσε», «το πήρα από το κατάστημα της γειτονιάς», «το πήρα από καλό εκτροφείο με γονείς πρωταθλητές» και που αυτά έχουν σημασία και που όχι…

Τις περισσότερες φορές μένουμε απλά στο «φαίνεσθαι» σε κάθε επίπεδο. Μένουμε στην εμφάνιση του σκύλου που μας αρέσει, στο πόσο μας εντυπωσιάζει, μένουμε στο πόσο μας εντυπωσιάζουν μεμονωμένες εικόνες και στιγμιότυπα αυτών των σκύλων σε βιβλία, βίντεο, συναντήσεις ή αφηγήσεις, μένουμε στο πόσο μας εντυπωσιάζει ο μύθος της ιστορίας της φυλής, μένουμε στο πόσο μας εντυπωσιάζει ο πωλητής στο κατάστημα ή ο πωλητής εκτροφέας… Πρέπει να αφήσουμε στην άκρη τις εντυπώσεις και τους εντυπωσιασμούς και να κοιτάμε στοιχεία, γεγονότα, αριθμούς και να συζητούμε περισσότερο με αυτούς που δεν μας λένε αυτά που θέλουμε να ακούσουμε, να ζητάμε περισσότερες πληροφορίες από αυτούς που μας «δυσαρεστούν», που δεν μας αρέσουν οι απαντήσεις τους.

Έτσι γρήγορα και επιγραμματικά φτάνουμε στο στάδιο ένταξης και εισαγωγής του σκύλου στην ζωή μας, στο στάδιο της εκπαίδευσης του και της «καημένης» κοινωνικοποίησης. Το κουταβάκι που αποκτήσαμε και πρωταρχικός του ρόλος θα είναι η συντροφιά και η συμβίωση με εμάς και τους γύρω μας δεν έχει κάποιο υποχθόνιο και σατανικό σχέδιο να μας εξουσιάσει ή να μας σκοτώσει, δεν έχει σκοπό να βλάψει εμάς ή κάποιον άλλο. Μπορεί όμως να φτάσουμε εκεί αν δεν γνωρίζουμε ήδη ή δεν έχουμε την διάθεση να μάθουμε να επικοινωνούμε με τον σκύλο μας και ιδιαίτερα αν έχουν προηγηθεί και λάθη, μικρά ή μεγάλα, στα προηγούμενα στάδια. Δεν χρειάζεται να «σπάσουμε τον τσαμπουκά» ή να «δείξουμε ποιος είναι αρχηγός» για τον ίδιο λόγο που δεν πρέπει να πιστεύουμε πως όλα θα κυλήσουν υπέροχα αν «αγκαλιάζουμε και φιλάμε συνέχεια το σκύλο μας» και αν τον «αγαπάμε». Δεν είναι κακό μα απαραίτητο να μάθουμε τους τρόπους που οι σκύλοι επικοινωνούν και συνδιαλέγονται, πρέπει να κατανοήσουμε και να σεβαστούμε την φύση τους, να είμαστε δίκαιοι μαζί τους και όχι να βάζουμε ταμπέλες όπως «επικίνδυνα σκυλιά»… Δίκαιοι στην αυστηρότητα και την τρυφερότητα μας.

Κοινωνικοποίηση δεν είναι «πάω τον σκύλο μου στην πλατεία που έχει σκυλάκια και παιδάκια και πολλούς ανθρώπους για να γίνει… κοινωνικός»… Η κοινωνικοποίηση, όταν αναφέρεται στα σκυλιά, δεν σημαίνει να πηγαίνεις σε parties και clubs. Κοινωνικοποίηση είναι η μεθοδική και σταδιακή εισαγωγή του σκύλου σε ερεθίσματα που πρόκειται ή μπορεί να συναντήσει και να αντιμετωπίσει, η αξιολόγηση της αντίδρασης τους σε σχέση με τον τύπο ή την φυλή του και η αντιμετώπιση ή το «φινίρισμα» αυτής της αντίδρασης από μέρους μας ώστε να εξασφαλίζει μια, όσο το δυνατόν, καλύτερη συμβίωση και προσαρμογή του σκύλου με εμάς και τον περίγυρο μας.

Ο σκύλος μας μπορεί (και είναι μάλλον φυσιολογικό) να μην ανέχεται κάθε σκύλο να τον καβαλά ή κάθε περαστικό να τον χαϊδεύει μα εμείς θα πρέπει να γνωρίσουμε ποιες είναι οι αντιδράσεις του και αν είναι ακραίες, να μην τις δεχτούμε απλά και να συνεχίσουμε διότι «έτσι είναι» μα να δουλέψουμε ώστε να απομακρυνθούμε από τα άκρα, να απομακρυνθούμε από το ρίσκο «τραγικού συμβάντος», να αποκτήσουμε περισσότερο έλεγχο της κατάστασης, να εξομαλύνουμε την κατάσταση και να σεβαστούμε τις ιδιαιτερότητες του σκύλου μας μα και τον συνάνθρωπο μας. Αυτό δεν τον κατατάσσει στα «επικίνδυνα σκυλιά».

Σαν τελικό στάδιο έρχεται αυτό της καθημερινότητας, του τρόπου ζωής μας, του τι θεωρούμε δικαίωμα και τι υποχρέωση, του τι θεωρούμε δεδομένο μα και τι τελικά είναι δεδομένο. Βασικοί κανόνες όπως:

1. Ο σκύλος είναι πάντα με λουρί (δεμένος) σε δημοσίους χώρους μα και ιδιωτικούς όταν υπάρχουν πολλά άγνωστα πρόσωπα, παιδιά ή απρόσμενες καταστάσεις.
2. Ο σκύλος μας πρέπει να γνωρίζει βασικές εντολές και μέσα σε αυτές να είναι και το «Μη» και «Άστο».
3. Ο σκύλος μας δεν θα πρέπει να μένει χωρίς επίβλεψη με πολύ μικρά παιδιά, ακόμα και αν είναι δικά μας.
4. Ο σκύλος μας θα πρέπει να γνωρίζει (να του έχουμε δείξει) πως και πόσο να χρησιμοποιεί το στόμα του στο παιχνίδι.
5. Ο σκύλος μας θα πρέπει να γνωρίζει να συμπεριφέρεται ανάλογα σε παιδιά και ηλικιωμένους, ανθρώπους που κινούνται ή συμπεριφέρονται διαφορετικά από τον μέσο όρο.
6. Ο σκύλος μας θα πρέπει να έχει αρκετή και κατάλληλη εκτόνωση, τόσο σωματική όσο και πνευματική.
7. Εμείς θα πρέπει να γνωρίζουμε τις πιθανές αντιδράσεις του σκύλου μας σε καταστάσεις που θα τον εκθέσουμε.
8. Εμείς θα πρέπει να έχουμε μιλήσει και να μην σταματάμε να μιλάμε και να διδάσκουμε μικρούς και μεγάλους για το πως προσεγγίζουμε, πως παίζουμε και πως συμπεριφερόμαστε σε ένα σκύλο.
9. Εμείς θα πρέπει να διαβάζουμε και να αναγνωρίζουμε τα σημάδια του στρες στον σκύλο μας και πότε αρχίζει να δυσφορεί με κάτι. Πάντα υπάρχουν σημάδια που οι περισσότεροι δεν γνωρίσουν και δεν παρατηρούν. Θα πρέπει να επεμβαίνουμε κατευναστικά τότε.

Έτσι, λοιπόν, πίσω από κάθε επικίνδυνο ή πιθανά επικίνδυνα σκυλιά, «κρύβονται» πολλοί άνθρωποι που έδρασαν ανεύθυνα και επικίνδυνα. Από άγνοια, από βλακεία, από ανευθυνότητα. Όταν βρισκόμαστε μπροστά από ένα τόσο τραγικό γεγονός, σαν αυτό που συνέβει πριν λίγες μέρες, βλέπουμε μόνο την «κορυφή του παγόβουνου», το αποτέλεσμα πολλών, διαδοχικών, συσσωρευμένων λαθών που οδήγησαν σε αυτό. Ας πάψουμε να παίρνουμε αψήφιστα και ελαφρά τις επιλογές μας (ποιος σκύλος μας αρέσει, γιατί, από που θα τον πάρουμε, πως και που θα τον εκπαιδεύσουμε, κ.α.), ας πάψουμε να θεωρούμε μικρά, ασήμαντα ή και χαριτωμένα κάποια πράγματα, ας πάψουμε να επικεντρωνόμαστε σε επουσιώδη και πλασματικά, όπως η ανάγκη για σκύλους «άγριους φύλακες» και ας μην περιμένουμε να (συλ)λυπηθούμε όταν κάτι τέτοιο «ξεσπά».

Δεν υπάρχουν επικίνδυνα σκυλιά, δεν υπάρχουν επικίνδυνες φυλές, δεν θα έπρεπε να υπάρχουν «λίστες» και νόμοι απαγόρευσης συγκεκριμένων φυλών που οδηγούν χιλιάδες σκυλιά στο θάνατο ως επικίνδυνα.

Παρόμοιοι τίτλοι με τον δικό μας, χωρίς το ερωτηματικό, κοσμούν πολλές σελίδες του διαδικτύου τα τελευταία 24ωρα. Αφορμή ένα περιστατικό σε βενζινάδικο, στην Θεσσαλονίκη, όπου ένας σκύλος Pit Bull φέρεται να τραυμάτισε 9 άτομα, κατά άλλους, 7 άτομα. Η είδηση (αν και δεν αποτελεί είδηση όταν ένας σκύλος δαγκώσει άνθρωπο, όπως έχει πει και διάσημος εκδότης και συμφωνούμε) «έπαιξε» και στα δελτία ειδήσεων με ρεπορτάζ από το σημείο, μαρτυρίες και ένα βίντεο από το κλειστό κύκλωμα του βενζινάδικου.

Διαβάσαμε τα περισσότερα από τα «άρθρα» για το θέμα και δεν είχαν μεγάλες διαφορές, τα περισσότερα αποτελούσαν απλά αναδημοσιεύσεις και copy/paste ακολουθώντας πιστά τα καινούργια ήθη δημοσιογραφίας και αρθρογραφίας. Είδαμε και τα περισσότερα δελτία ειδήσεων όπου εκεί το ρεπορτάζ στο σημείο και οι 2-3 μαρτυρίες, καθώς και τα πλάνα από τους τραυματίες (που ποτέ δεν ξεπέρασαν τους 3) έδωσαν περισσότερα στοιχεία για το περιστατικό.

Οι τραυματίες έχουν δαγκωνιές, όχι ιδιαίτερα σοβαρές (δηλαδή δεν λείπει κομμάτι ή δεν έσπασε κάποιο οστό) και γρατσουνιές, ενώ τα πλάνα από το βίντεο του κλειστού κυκλώματος δείχνουν τον σκύλο να κυκλοφορεί νευρικά και με έκδηλο στρες (αν βέβαια μπορεί κανείς να το αναγνωρίσει), αλλά οι άνθρωποι να συνεχίζουν να βάζουν βενζίνη, για παράδειγμα και μόνο όταν δαγκώνει την φόρμα του ανθρώπου που βάζει βενζίνη, αυτός να τρομοκρατείται (και δεν κατηγορούμε φυσικά τον άνθρωπο που αντιδρά έτσι).

Επίσης, ακούμε ανθρώπους να μαρτυρούν πως το σκυλί ήταν φιλικό και παίζανε μαζί του, αλλά κάποιες στιγμές γυρνούσε και τους δάγκωνε. Στο βίντεο, πάλι, βλέπουμε τους ανθρώπους που δαγκώθηκαν να προσπαθούν να το κλωτσήσουν για να το απωθήσουν, να τρέχουν πανικόβλητοι, να κουνούν χέρια και πόδια και να το γυρίζουν σβούρες. Αν είχαμε και ήχο σίγουρα θα ακούγαμε και φωνές, στριγκλιές και άλλου τύπου φωνητικές εκφράσεις τρόμου και πανικού.

Για να δικαιολογήσουμε μέρος της παρουσίας του ερωτηματικού στον τίτλο, θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε και να «αποσυναρμολογήσουμε» το περιστατικό, σε μικρότερα κομμάτια που θα βοηθήσουν στην κατανόηση του.

Αρχικά, ας δούμε τον σκύλο. Ο σκύλος φαίνεται να είναι σκυλί τύπου Pit Bull, δεν μπορούμε να πούμε Pit Bull με 100% σιγουριά μια που ούτε έχουμε καλή εικόνα του, αλλά κυρίως δεν έχουμε γνώση του γενεαλογικού του δέντρου. Αυτό, από μόνο του, όχι μόνο δεν δικαιολογεί τον τίτλο, αλλά αντίθετα κάνει ακόμα πιο δύσκολη την προσπάθεια να δώσουμε μια λογική εξήγηση. Αυτό συμβαίνει διότι τα σκυλιά Pit Bull είναι μία από τις πιο ανθρωποκεντρικές φυλές και μία από τις φυλές με την μεγαλύτερη ανοχή και υπομονή σε κάθε λάθος (ακόμα και κακή) μεταχείριση από τον άνθρωπο. Με λίγα λόγια, δαγκώνουν ανθρώπους πολύ σπανιότερα σχεδόν από οποιαδήποτε άλλη φυλή σκύλου. Θα μου πείτε τώρα «Μα συνέχεια για Pit Bull ακούμε και διαβάζουμε όταν πρόκειται για επιθέσεις σε ανθρώπους»… και δεν θα έχετε άδικο. Για να απαντήσουμε όμως σε αυτό θα πρέπει να αναλύσουμε τον χώρο των Μ.Μ.Ε., τον ρόλο τους, τον στόχο τους καθώς και να δούμε αρκετές στατιστικές και στοιχεία που θα μας βγάλουν από το παρόν θέμα. Απλά να σχολιάσουμε πως σύμφωνα με τα Μ.Μ.Ε. το 2000 θα κατέστρεφε τα πάντα ένας ηλεκτρονικός ιός, αργότερα η γρίπη των χοίρων και η γρίπη των πτηνών θα αφάνιζε την ανθρωπότητα και πρόσφατα εκεί που ο Έμπολα θα μας έστελνε όλους στον τάφο, ξαφνικά εξαφανίστηκε σαν να μην υπήρχε…

Ξαναγυρνώντας στο θέμα, η φυλή του σκύλου δεν δικαιολογεί το περιστατικό όπως περιγράφεται και οι μαρτυρίες μας λένε πως ο σκύλος ήταν φιλικός και αυτοί έπαιζαν μαζί του. Μέχρι εκεί ταιριάζουν τα πράγματα. Γιατί όμως ξαφνικά ο σκύλος δαγκώνει; Η απάντηση είναι πιο απλή από όσο νομίζεται. Ο σκύλος δαγκώνει διότι έχει στόμα… Βασικά, αυτός είναι ο κύριος λόγος και ενισχύεται από το γεγονός ότι δεν έχει χέρια. Στο παιχνίδι λοιπόν αυτό (όποιο και να είναι) δεν μπορεί να συμμετέχει με κάτι άλλο πέρα από το στόμα του και ναι, έχει δυνατό στόμα και δάγκωμα (εδώ παίζει ρόλο η φυλή ή ο τύπος).

Κατά την διάρκεια, λοιπόν, αυτού του παιχνιδιού ο σκύλος ενθουσιάζεται και ενθουσιάζεται αρκετά μια που η φυλή ή ο τύπος του το δικαιολογούν και αυτό. Πάνω στον ενθουσιασμό του και μην έχοντας μάθει διαφορετικά, βάζει παραπάνω δύναμη στο δάγκωμα. Κάποιος με εμπειρία στα σκυλιά ή ακόμα καλύτερα, με εμπειρία στα δυναμικά σκυλιά θα ήξερε να βάλει «φρένο» σε αυτό το σημείο και να ηρεμήσει τα πνεύματα, μια που παίζει με έναν άγνωστο σκύλο και δεν γνωρίζει την εκπαίδευση του ή τις αντιδράσεις του σε ανάλογες καταστάσεις. Ο άπειρος όμως και χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις άνθρωπος θα αρχίσει να δυσανασχετεί, να φοβάται και πιθανόν να πανικοβάλλεται… και εδώ αρχίζουν τα προβλήματα.

Απότομες κινήσεις, προσπάθεια να απωθήσεις τον σκύλο με χέρια και πόδια, κλωτσιές, φωνές, τρέξιμο… Όχι μόνο δεν θα βελτιώσουν την κατάσταση, αλλά κατά 99% θα την επιδεινώσουν. Εδώ έχει θέση, ξανά, η φυλή ή ο τύπος. Αυτά τα σκυλιά λατρεύουν το «σκληρό παιχνίδι» (physical game) και δε θα κάνουν πίσω, αλλά θα «ανεβάσουν» και αυτά «στροφές». Αν τώρα καταλάβουν πως κάτι άλλο συμβαίνει, αν βρεθούν σε μια κατάσταση που πλέον δεν μοιάζει με παιχνίδι αλλά μοιάζει με μικρή ή μεγάλη απειλή και γενικότερα με εκτός ελέγχου κατάσταση, θα προσπαθήσουν να πάρουν τον έλεγχο. Πως θα το κάνουν τώρα αυτό; Μα με το στόμα (ξανά) κυρίως και με τις κινήσεις τους γύρω από την απειλή ή το ανεξέλεγκτο άτομο. Επίσης, ένα σημείο που η φυλή παίζει ρόλο μια που έχουμε να κάνουμε με σκύλους που «έκαναν καλά» ταύρους και γελάδια ή αγριόχοιρους. Θα δαγκώσουν και θα αφήσουν τα πόδια του ζώου, θα το γυρίζουν γύρω-γύρω, θα πηδήξουν πάνω του, θα γαβγίσουν… θέλουν να πάρουν τον έλεγχο της κατάστασης και όχι να σκοτώσουν το θήραμα και η διαφορά είναι στον τρόπο που δαγκώνουν και κινούνται. Ο σκύλος λοιπόν του βίντεο δεν έδειχνε να θέλει να «τελειώσει» το θέμα, αλλά να το ελέγξει και για αυτό δαγκώθηκαν παραπάνω από ένας άνθρωποι και όχι ένας, με σοβαρότερα τραύματα.

Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε και το ενδεχόμενο ο σκύλος να είχε χάσει ή να είχε αφεθεί εκεί από τον ιδιοκτήτη του, η δική του νευρικότητα, ανασφάλεια και το άγχος μεγαλώνουν και μετά διογκώνονται από τις αντιδράσεις των υπολοίπων.

Οι άνθρωποι τώρα που ενεπλάκησαν και σύμφωνα με όσα βλέπουμε και από τις εικόνες, δεν ήξεραν (και δεν όφειλαν να γνωρίζουν) πως να αντιδράσουν σε μια τέτοια κατάσταση. Έκαναν τα περισσότερα πράγματα από αυτά που δεν πρέπει κάποιος να κάνει και έφτασαν ένα σκύλο από το παιχνίδι, στην άμυνα και το στρες. Πιθανόν, λίγο νερό, λίγο φαγητό και ένας περιορισμός με δέσιμο εξ’αρχής μέχρι να διαπιστωθεί τίνος είναι και τι σκύλος είναι (από πλευράς συμπεριφοράς) θα είχε αποτρέψει όλο αυτό τον «τζέρτζελο», διότι περί αυτού πρόκειται και ουδεμία παραπάνω σοβαρότητα είχε (πέρα από τον θάνατο του σκύλου από σφαίρα αστυνομικού).

Στην ίδια θέση βρίσκονται πολλές φορές και ιδιοκτήτες σκύλων που αγνοούν τις συμπεριφορές και τα ένστικτα του σκύλου και βρίσκονται «μπλεγμένοι», ακόμα και δαγκωμένοι.

Για πολλούς, λοιπόν, δεν αποτελεί μυστήριο το τι έγινε σε εκείνο το βενζινάδικο, δεν είναι τόσο παράξενη, ανεξήγητη και «απόκοσμη» η συμπεριφορά αυτού του σκύλου και σίγουρα δεν είναι η δική του παρουσία που προκάλεσε «το κακό». Αυτό προκλήθηκε από την μόνιμη παρουσία της άγνοιας και την πολύ συχνή παρουσία του πανικού, του φόβου και της ανευθυνότητας. Αυτοί είναι οι υπεύθυνοι και το πιο βαρύ τίμημα το πλήρωσε ο σκύλος με την ζωή του. Για άλλη μια φορά τιμωρήθηκε το θύμα και όχι ο θύτης και για άλλη μια φορά δεν αναδεικνύονται οι πραγματικοί «φταίχτες», τα πραγματικά αίτια για να μην επαναλαμβάνονται τέτοια περιστατικά. Είναι στο χέρι μας να τα μειώσουμε στο ελάχιστο, αν όχι να τα εξαλείψουμε και το όπλο δεν είναι πυροβόλο, αλλά η σωστή ενημέρωση.