Γιατί ο σκύλος που ξεχωρίζει μπορεί να είναι ο χαμένος…

Τον καλύτερο των καλύτερων ή έναν που μοιάζει με τους υπόλοιπους;

Κάτι που λέγεται «προτιμώμενος τύπος» πλημμυρίζει τους στίβους σήμερα και σε πολλές φυλές λίγο έχει να κάνει με το πρότυπο της φυλής.

Όταν ο «σημερινός ή επικρατέστερος τύπος» δεν ισούται με την ορθότητα, ο καλύτερος σκύλος μπορεί να χάσει σε πολλούς στίβους γιατί «το μοιραίο ελάττωμα» του είναι ότι ξεχωρίζει.

Μια φίλη από τις εκθέσεις σκύλων, που όμως «απουσίαζε» από τους στίβους για αρκετό καιρό, επισκέφθηκε κάποιες τοπικές εκθέσεις μαζί μου. Χαιρετίζοντας την ευκαιρία να δει σκύλους γενικότερα μετά την αποχή της, ένιωσε «οπτικά στρεσαρισμένη» και στεναχωρημένη. Η απόγνωση της μεγάλωνε όταν έβλεπε σκυλιά «κάτω του μετρίου» να λαμβάνουν B.O.B. Η απουσία της ποιότητας στην δική της φυλή της «ραγίζει την καρδιά». Δήλωσε πως θα ήταν «χαμένη προσπάθεια» να δείξεις έναν σωστό σκύλο ως προς το πρότυπο σήμερα μια που οι περισσότεροι κριτές νιώθουν υποχρεωμένοι να βραβεύσουν σκύλους που «ταιριάζουν» με τις περισσότερες συμμετοχές στο στίβο.

Παρατηρώντας και άλλες φυλές σημειώνει την απουσία λαιμού, την περιορισμένη κίνηση στα μπροστινό μέρος και την έλλειψη της ακολουθίας του πίσω μέρους, συζητάμε για τις “gay tails” («γυριστές ουρές») και την ποικιλομορφία των τύπων σε κάθε φυλή. Παρατηρούμε λανθασμένη κίνηση και βλέπουμε σκυλιά με μανδύα που σέρνεται στο έδαφος. Αδύναμα μετατάρσια και «γυριστή» ταρσοί συμπληρώνουν την εικόνα. Αναρωτιέται τι είναι αυτό που κάνει όλα αυτά να εμφανίζονται και να συμβαίνουν σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Μοιάζει σαν οι σωστοί σκύλοι να έχουν «πέσει θύματα» αυτού που θα ονομάζαμε «η τελειότητα του μέτριου».

Σήμερα, αρκετοί εκτροφείς και ιδιοκτήτες επιλέγουν να στραφούν στην απόδοση, μη θέλοντας να συμμετάσχουν στον «τζόγο» των πολλών τύπων που μπερδεύουν κριτές και κοινό. Θα κάνω αυτή την δήλωση με το ρίσκο να με «ρίξουν στην πυρά» αλλά όλο και περισσότερο διαφαίνεται πως ο καλύτερος σκύλος που θα «βγάλεις», θα εκθρέψεις ποτέ θα είναι και ο δυσκολότερος σκύλος για να καθιερώσεις. Θα είναι «η μύγα μεσ’το γάλα» στο στίβο και θα μοιάζει διαφορετικός από την πλειονότητα. Θα είναι δύσκολο να καθιερώσεις και να «επιτύχεις» με έναν τέτοιο σκύλο διότι οι περισσότεροι κριτές θα παραμερίσουν το «διαφορετικό» σκύλο από το να ρισκάρουν και να τον επιλέξουν σαν καλύτερο. Κατανοητό, αλλά πρέπει αυτοί που δεν έχουν αυτοπεποίθηση και θάρρος να κρίνουν σκύλους;

Ο μέντορας μου έλεγε «Το εκκρεμές του τύπου ταλαντεύεται μπρος και πίσω, αλλά αυτοί που μένουν πιστοί στο πρότυπο θριαμβεύουν στο τέλος».

Αυτοί οι αφοσιωμένοι και επίμονοι εκτροφείς είναι αυτοί που έχουν την γνώση να επαναφέρουν μια φυλή στην αρχική της μορφή την στιγμή που θα έχει «πιάσει πάτο».

Πρέπει ο κριτής να επιβραβεύει ένα σκύλο υποδηλώνοντας ότι αυτός ο σκύλος μπορεί να «διορθώσει» κάποια ελαττώματα της φυλής;…ΟΧΙ! Είναι δουλειά του εκτροφέα να εντάσσει τέτοια ζώα στην εκτροφή του, άσχετα με την επιτυχία που θα έχουν στις εκθέσεις. Οι κριτές όμως πρέπει να κρίνουν με βάση το πρότυπο της φυλής στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους, δίκαια και αποτελεσματικά.

Ένας αξιοσέβαστος «σκυλάς» με πλησίασε κάποτε σε ένα σεμινάριο και μου είπε «Ένας κριτής ποτέ δε θα βγεί λάθος αν επιλέγει νικητές σύμφωνα με την πλειοψηφία του τύπου των σκύλων στο στίβο την δεδομένη μέρα». Η απάντηση μου ήταν «Αποκλείετε!». Σήμερα το πιστεύω!

Μετά από παρατήρηση ενός all rounder (όλων των φυλών) κριτή από έξω, ως θεατής είδα πως άφησε στην άκρη δύο καταπληκτικά δείγματα μόνο και μόνο επειδή ξεχώριζαν από τους υπόλοιπους σκύλους με τους ανύπαρκτους λαιμούς, τις κοντές μουσούδες, τα μεγάλα κεφάλια και τον «εκβιαστικό» τροχασμό που τα έκανε να μοιάζουν σαν καρικατούρες της φυλής κάνοντας τον γύρο του στίβου.

Αυτή η παράξενη προοπτική του «όμοιου» έχει κυριεύσει αρκετούς στίβους και όχι μόνο τους κριτές. Πολλοί εκτροφείς «προσαρμόζουν» την εκτροφή τους στον «επικρατέστερο τύπο» μια που δύσκολα αλλιώς θα «επιτύχουν» στους στίβους. Διαβάζουν το πρότυπο, το «μεταφράζουν» κατά το δοκούν και φυσικά απέχουν πολύ από το να το εφαρμόσουν σωστά.

Ο κριτής θα πρέπει να μπορεί να εξηγήσει γιατί ένας σκύλος κερδίζει έναντι ενός άλλου. Μοιάζει με το «φιλί του Ιούδα» η επιλογή ενός σκύλου από τον κριτή με κριτήριο το ότι μοιάζει με τα υπόλοιπα που βρίσκονται στον στίβο, ταιριάζει με τον τύπο που επικρατεί. Αυτό ενθαρρύνει τους ανθρώπους να εκτρέφουν νικητές και όχι σκύλους σύμφωνα με το πρότυπο.

Μια φυλή πρέπει να είναι ικανή να περπατά ως το πιάτο με το φαΐ χωρίς να σκοντάφτει.

Είναι λοιπόν οι κριτές «προστάτες του προτύπου» της κάθε φυλής; Οι κριτές έχουν την γνώση, αλλά το πρόβλημα είναι το πώς και αν επιλέγουν να την χρησιμοποιούν. Κάποιοι κριτές φυλής προωθούν κάποια σκυλιά με τους χειριστές τους αγνοώντας ή χωρίς να τους ενδιαφέρει η ποιότητα του σκύλου ή το αντίκτυπο που μπορεί να έχουν αυτά τα «επιτυχημένα» σκυλιά στην φυλή.

Οι εκτροφείς πρέπει να προβάλουν τους «καλύτερους των καλύτερων» (με βάση το πρότυπο) και όχι να επιλέγουν τα σκυλιά που «θα νικήσουν» επειδή μοιάζουν με τα υπόλοιπα και με τον τύπο που «αρέσει» την δεδομένη στιγμή. Πράττοντας έτσι δίνουν λάθος «μηνύματα» τόσο στο κοινό όσο και στους κριτές.

Όταν οι κριτές λένε «Αυτό θα είναι αυτό που οι εκτροφείς επιθυμούν, για αυτό είναι οι στίβοι γεμάτοι από αυτόν τον τύπο σκύλου» είναι επιζήμιο για κάθε φυλή. Δεν πρέπει να γίνεται λόγος και να ενδιαφέρει «τι θέλουν οι εκτροφείς» αλλά οι εκτροφείς και οι κριτές έχουν την ευθύνη να εκτρέφουν και να κρίνουν με βάση το πρότυπο.

Θα πρέπει οι χειριστές (οι handlers) να παρουσιάζουν σκύλους που γνωρίζουν ότι δεν είναι καλοί εκπρόσωποι της φυλής τους;

Οι εκτροφείς και οι εκθέτες έχουν την ευθύνη να παρουσιάζουν σκύλους που αντιπροσωπεύουν το πρότυπο της φυλής και να «παραμερίζουν» (να κρατούν ως pet) αυτούς που δεν ανταποκρίνονται σε αυτό!

Οι χειριστές σίγουρα θα πρέπει να κάνουν τα πάντα για να επιτύχει ένας σκύλος αλλά κι εκείνοι θα πρέπει να είναι επιλεκτικοί με τα σκυλιά των πελατών τους. Οι χειριστές που γνωρίζουν το πρότυπο και θα αρνηθούν πρόταση να δείξουν σκύλο που δεν ανταποκρίνεται σε αυτό πρέπει να εκτιμώνται ιδιαιτέρως.

Η διαφήμιση δεν σημαίνει πάντα πως ο σκύλος είναι ένα «εξαίρετο δείγμα» της φυλής του. Οι επαγγελματίες και διάσημοι χειριστές δεν παρουσιάζουν πάντα «καλούς σκύλους». Η διαφήμιση και ο επαγγελματίας χειριστής επηρεάζουν σε ένα ποσοστό τους κριτές και αν ο κριτής επιλέγει με βάση μόνο αυτά, παρέχει «κακή υπηρεσία» στην φυλή και αυτό αντανακλά και στην ικανότητα του ως κριτής.

Η κρίση με «προτεραιότητες» είναι, επίσης, καταστρεπτική για τις φυλές. Κριτές «πιάνονται» να επιλέγουν με βάση μια μοναδική «αρετή», ένα εντυπωσιακό κεφάλι, μια καλή τοποθέτηση αυτιών, γερά πόδια ή έναν όμορφο μανδύα. Οι ξεχωριστές «αρετές» και τα μεμονωμένα πλεονεκτήματα είναι σημαντικά, αλλά πιο σημαντικό είναι το αρμονικό και σύμφωνα με το πρότυπο σύνολο. Ο σκύλος πρέπει να «γεμίζει το μάτι» γενικότερα και όχι να έχει κάτι το ξεχωριστό ανάμεσα σε μια πληθώρα ελαττωμάτων! Αυτό καμιά φορά δικαιολογεί και το γιατί κάποιοι κριτές σπαταλούν τόση πολύ ώρα να κρίνουν μια ομάδα, μια κατηγορία.

Πολλοί εκθέτες συζητάμε μεταξύ μας για την πορεία του σπορ και πως εξελίσσεται. Πολύς χρόνος και προσπάθεια χρειάζονται για να κατανοήσεις μια φυλή, να καταλάβεις ποιος είναι «εξαίρετος». Δεν υπάρχει σύντομος δρόμος. Όλοι μπορεί να έχουν άποψη προσωπική, αλλά να είναι μια άποψη βασισμένη σε γνώση και επίγνωση. Το προσωπικό γούστο, οι προσωπικές προτιμήσεις επιτρέπονται μόνο όταν έχουμε να κάνουμε με δύο σκύλους ισάξιους ως προς το πρότυπο της φυλής.

Παρατηρήστε τα σκυλιά στο στίβο σαν θεατής, δείτε και κατανοήστε γιατί ο ένας σκύλος αντέχει στον τροχασμό και το κάνει αβίαστα και ο άλλος όχι. Γιατί κάποιοι ώμοι δεν «ανοίγουν» και ο σκύλος τεντώνει από τον αγκώνα. Παρατηρήστε τα κοντότριχα σκυλιά και μετά προσπαθήστε να δείτε κάτω από τους εντυπωσιακούς μανδύες. Κατανοήστε τι σημαίνει «γερή ράχη» και περίγραμμα σώματος ή κίνηση σύμφωνα με την κάθε φυλή. Πολλοί παρατηρητές έξω από τους στίβους και λάτρεις φυλών κοιτούν με απογοήτευση και αναρωτιούνται που βρίσκονται τα λειτουργικά σκυλιά του παρελθόντος, τι απέγιναν.

Δυστυχώς κάποια ελαττώματα είναι τόσο διαδεδομένα σήμερα που τα βλέπουμε ως «αρετές».

Αγαπώ τα σκυλιά! Αγαπώ τα σκυλιά με Τύπο και Αρμονία!…και οι δύο αρετές μπορούν να βρεθούν μαζί, στο ίδιο ζώο. Η εκτροφή για χάρη της νίκης είναι μια κατηφόρα χωρίς τέλος. Η αντιστροφή των πραγμάτων απαιτεί αφιερωμένους εκτροφείς και κριτές, χειριστές με κρίση και επίγνωση και κοινό με γνώση. Το σπορ μας δεν αξίζει τίποτα λιγότερο από το καλύτερο των προθέσεων μας.

Υπάρχει μόνο ένα πρότυπο! Ο «επικρατέστερος τύπος φυλής» και ο «δημοφιλής τύπος φυλής» είναι σαν την «γεύση του μήνα»…εφήμερος!

Οι εκτροφείς, οι κριτές και οι εκθέτες έχουν ευθύνη να προστατέψουν τα πρότυπα της φυλής τους!